"Ελγίνου" μάρμαρα

ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Κική Δημουλά "Έρεβος"

(Ελγίνου μάρμαρα)

Στην ψυχρή του Μουσείου αίθουσα

την κλεμμένη, ωραία, κοιτώ

μοναχή Καρυάτιδα.

Το σκοτεινό γλυκύ της βλέμμα

επίμονα εστραμμένο έχει

στο σφριγηλό του Διονύσου σώμα

(σε στάση ηδυπαθείας σμιλευμένο)

που δυό βήματα μόνον απέχει.

Το βλέμμα το δικό του έχει πέσει

στη δυνατή της κόρης μέση.

Πολυετές ειδύλλιον υποπτεύομαι

τους δυό αυτούς να 'χει ενώσει.

Κι έτσι, όταν το βράδυ η αίθουσα αδειάζει

απ' τους πολλούς, τους θορυβώδεις επισκέπτες,

τον Διόνυσο φαντάζομαι

προσεκτικά απ' τη θέση του να εγείρεται

των διπλανών γλυπτών και αγαλμάτων

την υποψία μην κινήσει

κι όλος παλμό να σύρεται

τη συστολή της Καρυάτιδας

με οίνον και με χάδια να λυγίσει.

Δεν αποκλείεται όμως έξω να 'χω πέσει.

Μιάν άλλη σχέση ίσως να τους δένει

πιο δυνατή, πιο πονεμένη:

Τις χειμωνιάτικες βραδιές

και τις εξαίσιες του Αυγούστου νύχτες

τους βλέπω,

απ' τα ψηλά να κατεβαίνουν βάθρα τους,

της μέρας αποβάλλοντας το τυπικό τους ύφος,

με νοσταλγίας στεναγμούς και δάκρυα

τους Παρθενώνες και τα Ερεχθεία που στερήθηκαν

στη μνήμη τους με πάθος ν' ανεγείρουν.

Είπε ο Dupre:

"Σφίγγεται η καρδιά μου όταν αναλογίζομαι ότι πριν από εκατόν πενήντα χρόνια και λιγότερο, το θαύμα αυτό της αρχιτεκτονικής ήταν ανέπαφο και ότι μια οβίδα των Βενετών άνοιξε το πρώτο ρήγμα. Κατέστρεψαν τόσα πολλά στον Παρθενώνα, αφαίρεσαν τόσα έργα, έσπασαν τόσα μέλη του, που νομίζει κανείς ότι βρίσκεται σε λατομείο.......

Βέβηλα χέρια έχουν αφαιρέσει μέρος των γλυπτών που το υποβάσταζαν. Δεν σώθηκε ούτε το Πανδρόσειο : μία από τις Καρυάτιδες, που χρησιμεύουν ως στήριγμα της στοάς, αρπάχτηκε από τον λόρδο Ελγιν. Οι Ελληνες, με τη ζωηρή φαντασία τους, λένε ότι τη νύχτα ακούγονται βόγγοι και ότι οι αδελφές της, που μαζί τους έμεινε επί αιώνες, θρηνούν τον χωρισμό τους"

Παράδοση:

Στην λαϊκή παράδοση οι Κόρες αναφέρονται ως "οι μαρμαρωμένες βασιλοπούλες" και οι κάτοικοι του Κάστρου λέγανε πως από τότε που ο Ελγιν άρπαξε την αδελφή τους, οι υπόλοιπες Κόρες (Καρυάτιδες) θρηνούν κάθε βράδυ και πως ο θρήνος που ακούγεται είναι το κλάμα για την αρπαγή της αδελφής τους.
Από τότε οι Καρυάτιδες περιμένουν την επιστροφή της κλεμμένης αδελφή τους .
Πριν από χρόνια είχε χαθεί άλλη μιά Καρυάτιδα η οποία βρέθηκε κάποια στιγμή κατεστραμμένη.Με την βοήθεια έμπειρων γλυπτών αποκατστάθηκαν η κεφαλή και το κάτω μέρος του κορμού της κατά τα έτη 1845-1847 και σήμερα βρίσκεται μαζί με τις αδελφές της.

Η θέση της κλεμμένης Καρυάτιδας παραμένει κενή στο
Νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Οι υπόλοιπες Κόρες στέκουν σιωπηλές μα είναι βέβαιες,πως κάποια μέρα η Κόρη (Καρυάτιδα) θα φύγει από το Βρετανικό Μουσείο όπου βρίσκεται φυλακισμένη για νάρθει πάλι πίσω στην Ελλάδα να ξαναβρεθεί με τις αδελφές της.

Ο Βύρων στο ποίημά του
"Η κατάρα της Αθηνάς"
παριστάνει την Παλλάδα να αναφωνεί τα παρακάτω λόγια :
"O Αλλάριχος κι ο Ελγίνος μ' έχουν άγρια συλήσει.....
Ο Αλλάριχος τα πάντα είχε αγρίως καταστρέψει
με το δίκιο του πολέμου.
Μα ο Ελγίνος για να κλέψη
όσα οι βάρβαροι αφήσαν, που απ΄ό,τι εκείνος
είναι βάρβαρος , εκείνοι ήτανε πιο λίγο
Γιατί τόκανε ο Eλγίνος ;"

Αλήθεια..γιατί?

Σε επιστολή της 24/25 Μαίου 1802 η σύζυγος του Eλγιν έγραφε :
"Για τα υπόλοιπα που ήθελες από την Ακρόπολη, είναι εντελώς αδύνατο πριν να επιστρέψεις. Ο Luisieri λέει πως ...ο πλοίαρχος Leicy ήταν εντελώς αντίθετος σε αυτό : δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να κατέβουν τα μάρμαρα από την Ακρόπολη-μετά όμως έγινε φανατικότερος απ' όλους και ευχήθηκε να πάρεις μαζί σου ολόκληρο το ναό με τις Κάρυς - πως τις λένε, τέλος πάντων;-, εκεί που είναι τα αγάλματα των γυναικών"

(Hugh Tregaskis, "Beyond the Grand Tour",1979)


.....Ελπίζω και εύχομαι να έρθει η πολυπόθητη αυτη στιγμή που οι έξι αδελφές θα ξανανταμώσουν..