30 Απριλίου 2008

TΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΗ

Ο Απρίλης πάει, καλώς το Μάη τον ανθερό.


Καλώς -μου- τόνετον ώμορφόνετον παιδιακό.
Καλώς -μου- τόνετου γαϊδαρώνετον παντρευτή.
Που στολισμένος σαν ερωμένος, άνθια κρατεί.

Καλώς του Μάη το ταρνανάι και τση χαρές.

Τρέξ τε κοπέλεςκάνετε τρέλεςστες εξοχές.
Πάμε να ιδούμε αν ημπορούμε κ εμείς προεστοί,

με τες προεστές μας συζηγισές μας ζευγαρωτοί.

Μα βασταζόμενα τα χρειαζόμενα στην ηλικία,

όσα και ο Κρόνοςτου τότε αιώνος τα είχε χρεία,
στα θεοβούλια. όταν συμβούλια είχαν οι Θεοί.

Κ εκει ό το θείον πιστό του αγγείον έφερν εκεί.

Μα οι κοπελούλες με τση ομπρελούλες τες πλουμιστές,

σαρτοκοπώντας και τραγουδώντας στες λαγγαδιές,

να κάνουν τρέλες ωσάν τις φέλες, μεσ στα σπαρτά, και να γοητεύουν και να ερωτεύουν

κάθε καρδιά. Α, Μάη, Μάη, τι μου θυμάειη πρώτη αυτή!..



Μια σου πρώτημ εκληροδότη εις τη ζωή.

Εδώ και τώρακαλή μας ώρα τέτοιον καιρό.

Χρόνια για μένα σωστά κλεισμένα Βδομήντα οχτώ.

Ανδρέας Λασκαράτος


Ο Γιάννης κι ο Μαρής μιλούνε κι απορείς
(«ΖΙΖΑΝΙΟ» 6/5/1906 Αριθ. Φύλλου 402)
-Καλώς το μήνα τον τρελό, καλώς τονε το Μάη,

που δεν υπάρχει γάιδαρος να μην τον πιθυμάει.


Καλώς το μήνα της χαράς με το ξανθό τ’ αστάχυ,

που σε καημούς ερωτικούς κι εμάς

τους δήθεν λογικούς κι όλα τα ζώα τάχει.
Να ο Μάης ο Χρυσός να ο μήνας πώχει χάρη

κι ογκανίζουν περισσώς ερωτόληπτοι γαϊδάροι.

Να ο μήνας με τα ρόδα φέρων άφατον χαράν

και συγχρόνως και τη μόδα φορεμάτων τρανσπαράν.

-Να καταλάβω δεν μπορώ τι διάολο σε πιάνει

και κάνεις το φιλόσοφο συχνά-πυκνά βρε Γιάννη;

Αλληγορίες μη μου λες, παρά συντόμους πέσ’ μου

πως εδιασκεδάσανε τα μέλη του Συνδέσμου.

-Ο Σύνδεσμος των εργατών που το νησί τιμάει

εφέτο του εγιόρτασε περίφημα το Μάη.

Εβγήκε με τη μουσική το χάραμα στη Λάσση

και μη ρωτάς τι έγινε με το γυναικολάσι.

Όλες ετρέξανε να ιδούν στη Λάσση τι θα γίνει

και μία στο κρεβάτι της δεν ‘μπόρεσε να μείνει.

Όλες ασηκωθήκανε π’ ακούσαν την τρουμπέτα

κι αφήσανε τους άνδρες τους μονάχους στην κουκέτα.

Η Πρωτομαγιά

Σικοθείτε παιδιά πάτε στο Μάη.


Ω να ήχα κ’ εγώ την ξεγνοιασιά σας,


τη δύναμη, τα νηάτα τα δικά σας,


νάλθω κ’ εγώ μ’ εσάς, έξω στο πλάι.


Ντροπή σ’ όποιονε νέο, ή νέα δεν πάει,


αφήσετε σ’ εμάς τους γέροντάς σας


την έγνοια του σπητιού παρ’ τε κοντά σας να φάτε,


και να δόσετε να φάη ανθρώπου ή ζώου, ό,τινος δεν έχει.


Χαιρόσθενε, και κάνετε να χαίρεταιο κόσμος όλος.


Ο Θεός μας βρέχει απάνου σ’ όλους όμοια.


Και να ξέρετε ότι κάθε ευχαριστία μοιρασμένη,


μας ξανάρχεται διπλασιασμένη,(Α.Λασκαράτος)


ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ



Την πρώτη Μαΐου γιορτάζεται η μέρα των εργατών. Είναι στην πραγματικότητα η καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου. Τον Μάη του 1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Εορτάζεται επίσης και σαν μέρα των λουλουδιών και της Άνοιξης. Η μέρα έχει θεσπιστεί ως αργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

Εργατική Πρωτομαγιά
Η πρώτη του Μάη, είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.
Οι αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά το 1872.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, πάρθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο".
Εκείνη τη μέρα, 1η Μαΐου του 1886, 400.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Αυτό το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες, ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στο χώρο της συγκέντρωσης στην πλατεία Haymarket.
Στη γύρω περιοχή, είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα οι οποίοι περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν.
Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης, διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια βόμβα έσκασε μέσα στο πλήθος, και αστυνομικοί μαζί με μπράβους αρχίζουν να χτυπούν τους συγκεντρωμένους χωρίς καμιά διάκριση.

Πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.
Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών ήταν η έμπνευση του Ρίτσου για τον "Επιτάφιο".
Το 1944 ο κατοχικός στρατός των Γερμανών, εκτέλεσε 200 Έλληνες αγωνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ο Νίκος Μαριακάκης, ένας απ' τους 200, έγραψε στο σημείωμα που άφησε: "Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος".
Το Μάη του 1963, δολοφονήθηκε ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης. Δεν ήταν Πρωτομαγιά, αλλά 22 Μαΐου. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλούσε σε συγκέντρωση των "Φίλων της Ειρήνης" για την παγκόσμια ύφεση όταν δέχτηκε επίθεση από άγνωστους με ρόπαλα. Έξω απ' την αίθουσα ο Λαμπράκης χτυπήθηκε από τρίκυκλο και τελικά εξέπνευσε στις 27 Μαΐου. Ο Λαμπράκης είχε συμμετοχή σε ειρηνιστικές πορείες τον Απρίλιο του 1963 στην Αθήνα, κι ήταν απ' τα κεντρικά πρόσωπα στην εκδήλωση για την Πρωτομαγιά στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.
Το 1976, πάλι πρώτη Μαΐου, είχαμε το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη σε τροχαίο. Ο Αλέκος Παναγούλης έχει μείνει στην ιστορία σαν σύμβολο της αντίστασης κατά της χούντας για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, με τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού , τον Αύγουστο του 1968. Είχε συλληφθεί άμεσα και είχε τελειώσει την απολογία του με τη φράση "Δεν υπάρχει, κύριοι στρατοδίκαι, ωραιότερο κύκνειο άσμα για κάθε αγωνιστή, από τον επιθανάτιο ρόγχο μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος της τυραννίας". Η παγκόσμια κατακραυγή της δίκης απέτρεψε την εκτέλεση του Παναγούλη. Στη φυλακή βασανίστηκε μέχρι την απελευθέρωσή του. Η αμνηστία που έδωσε ο Παπαδόπουλος τον Αύγουστο του 1973 κάλυπτε και τον Αλέκο Παναγούλη. Η συγκυρία του θανάτου του Παναγούλη σε τροχαίο χαρακτηρίζεται από πολλούς ιδιαίτερα ύποπτη, επειδή μόλις λίγο καιρό πριν το θάνατό του, είχε φέρει στη δημοσιότητα στοιχεία από τα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ.
http://www.matia.gr/

26 Απριλίου 2008

ΠΑΣΧΑ ΕΛΛΗΝΩΝ









«Αύτη η ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος· αγαλλιασώμεθα και ευφρανθώμεν εν αυτή»

Αναστάσεως ημέρα και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει. Πάσχα τό τερπνόν, άμωμον, μέγα. Πάσχα πανσεβάσμιον. Πάσχα εν χαρά αλλήλους περιπτυξώμεθα. Ω Πάσχα λύτρον λύπης...
«Δια τοιούτων στιχηρών, εξ ων αναπέμπεται ευφροσύνη και αγαλλίασις ανεκλάλητος, η Εκκλησία υμνεί και πανηγυρίζει την Ανάστασιν του Σωτήρος», έγραφε ο γλυκύτατος κυρ’ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, («ΕΦΗΜΕΡΙΣ», 24 Απριλίου 1888).Κι ύστερα, εκεί στη Δεξαμενή στην ταβέρνα του Καχριμάνη, καταπιανόταν με ιστορίες για «Μαυρομαντηλούσες», «Λαμπριάτικους ψάλτες», «Πάσχα ρωμέϊκο» στην «Αγι’ Αναστασιά». Το δειλινό άφηνε δειλά το χειρόγραφό του στα γραφεία του «Εμπρός», ή της «Ακροπόλεως» κι έφευγε, ακροπατώντας, για τον άγιο Ελυσαίο στην Πλάκα, παρέα με τον εξάδελφό του, τον άλλο Αλέξανδρο, τον Μωραϊτίδη, να ψάλλουν στις ακολουθίες του πάθους.Τα Χριστούγεννα, η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης. Το Πάσχα όμως είναι η λαμπρότερη, η πανηγυρικότερη, η γλυκύτερη. Δεμένη αρμονικά με την άνοιξη, με τη φύση στην καλύτερή της ώρα, με την περίτρανη νίκη που καταγάγει το κάλλος, η ζωή και το φως απέναντι στο σκοτάδι.
Η Κυριακή του Πάσχα στην Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία ορίζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή Ισημερία. Ως κινητή γιορτή παρασύρει ημερολογιακά ολόκληρο τον εορταστικό κύκλο, από το άνοιγμα του Τριωδίου μέχρι την Πεντηκοστή και του αγίου Πνεύματος.
Από το Πισάχ των Αιγυπτίων στο Πάσχα των Ελλήνων
Πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού, το Πάσχα ήταν γιορτή των Αιγυπτίων σχετιζόμενη με την εαρινή Ισημερία. Ανάλογες γιορτές είχαν κι οι υπόλοιποι ανατολικοί λαοί.Ελέγετο Πισάχ και σήμαινε το πέρασμα του ηλίου από τον Ισημερινό, όταν η μέρα άρχιζε να γίνεται μεγαλύτερη από τη νύχτα. Ήταν γιορτή της ζωής και του φωτός κατά του σκότους και του θανάτου. Συμβολισμός πού αναδείχθηκε με την ενσάρκωση του θείου Λόγου και διατηρείται ολοζώντανος με τις ακολουθίες της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, της άκρας ταπείνωσης, του φρικτού πάθους, της ταφής εν μνήματι καινώ και της ένδοξης Ανάστασης.Τις τελετές οι ανατολικοί λαοί συνόδευαν με αιματηρές αλλά και αναίμακτες θυσίες στο φως και τη ζωή. Από εκεί κρατήσαμε τη σφαγή του αμνού το Μ. Σάββατο και την προσφορά των καρπών της γης (τα άζυμα), τας απαρχάς των καρπών. Κατά τον Μυστικό Δείπνο, ο Ιησούς, Ότε οι ένδοξοι μαθηταί εν τω νιπτήρι του Δείπνου εφωτίζοντο, τέλεσε συμβολικά με άρτον και οίνον τη θυσία, αναφορά στη δική του ως Αμνού του Θεού.
Τω καιρώ εκείνω ήγγιζεν η εορτή των αζύμων, η λεγομένη Πάσχα. Ο Ιησούς αναφερόμενος στη θυσία είπε στους μαθητές Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν.
Aπό τους Αιγυπτίους πήραν οι Εβραίοι τη γιορτή του Πάσχα, αφού έζησαν αιώνες στον ζυγό των Φαραώ. Από τις αιγυπτιακές επιρροές τους απάλλαξε με επιμονή και αυστηρότητα ο Μωϋσής, όταν, κατά την Διαθήκη, τους απελευθέρωσε.Σε ανάμνηση της εξόδου, οι Εβραίοι διατήρησαν τη γιορτή με το ίδιο σχεδόν όνομα. Πεσσάχ. Αυτό δε το Εβραϊκό Πάσχα εορταζόταν την 14η Νισάν, ημέρα της πρώτης πανσελήνου μετά την εαρινή Ισημερία, οπότε θυσίαζαν τον αμνό. Από την 15η Νισάν άρχιζε το επταήμερο των αζύμων. Έτσι από το Πισάχ των Αιγυπτίων, φτάνουμε στο Πεσσάχ των Εβραίων. Κι από κει στο Πάσχα των Ελλήνων.Το Πεσσάχ των Εβραίων, ήσαν ακριβώς οι μέρες του Θείου Δράματος.Οι Ευαγγελιστές Μάρκος, Ματθαίος και Λουκάς, τοποθετούν τον Μυστικό Δείπνο στο βράδυ της 14ης Νισάν που κατά το εβραϊκό έθος είναι η αρχή της επόμενης ημέρας.
Διΐστανται οι εκτιμήσεις για το αν ο Ιησούς σταυρώθηκε την 14η Νισάν ή την επομένη, των αζύμων, ημέρα που οι Εβραίοι εόρταζαν τρώγοντας πικρά χόρτα της ερήμου, άζυμον άρτον (χωρίς μαγιά) και αμνό με άθραυστα κόκκαλα. Γι’ αυτό του Ιησού στο Σταυρό ου κατέαξαν αυτού τα σκέλη.Κατά τους τρεις Ευαγγελιστές η Σταύρωση έγινε την 15η, κατ’ άλλους την 16η Νισάν. Μόνο ο Ιωάννης είναι κατηγορηματικός για την 14η Νισάν, ημέρα του Εβραϊκού Πάσχα. Η διαφωνία των Ευαγγελιστών είναι φαινομενική, γιατί η μέρα των Εβραίων άρχιζε από το δειλινό της προηγούμενης, και εντοπίζεται στον υπολογισμό έναρξης της καινούργιας ημέρας.
Το χριστιανικό Πάσχα –καινόν, άγιον, μυστικόν– είναι η συνέχεια του αιγυπτιακού και του εβραϊκού, καθαγιασμένο στην ανάμνηση του φρικτού πάθους και της ένδοξης Ανάστασης του Ιησού. Σήμερον πάσα κτίσις αγάλλεται και χαίρει, ότι Χριστός Ανέστη και Άδης εσκυλεύθη.Πανάρχαιοι συμβολισμοί του Φωτός και του σκότους, της Ζωής και του θανάτου. Ει και εν τάφω κατήλθες, Αθάνατε, αλλά του Άδου καθείλες την δύναμιν· και ανέστης ως νικητής. Διαδραματίζουν ρόλο γενόμενοι κεντρικοί άξονες του δράματος από τον ερχομό επί πώλου όνου μέχρι την Ανάσταση. Και συγχρόνως γίνονται τα θεμέλια της νέας θρησκείας.Οι πρώτοι χριστιανοί, Εβραίοι στην πλειοψηφία, ακολουθούντες τον Πέτρο που αντιλαμβανόταν τον χριστιανισμό ως εβραϊκή αίρεση, συνεόρταζαν το Πάσχα, δυσκολευόμενοι ν’ αποκοπούν από τα έθιμα της Συναγωγής. Όμως η πολιτική του Παύλου, αποστόλου των εθνών, επικράτησε. Στρεφόμενος στα έθνη, έβγαλε τη νέα θρησκεία από τα στενά όρια του εβραϊσμού και την κατέστησε παγκόσμια. Έτσι ο χριστιανισμός κατέκτησε τις καρδιές εκατομμυρίων ψυχών κι έγινε η ελπίδα στο σκοτάδι.Δεκαετίες μετά διαμορφώθηκε το τελετουργικό το Πάσχα, μέσα από σειρά ηθών και εθίμων, έγινε η λαμπρότερη και γλυκύτερη γιορτή της νέας θρησκείας, ιδιαίτερα στους ανατολικούς λαούς όπου έχει ρίζες βαθιές.
Η Θυσία του αμνού και η δάφνη του ΑπόλλωναΤο Πάσχα για τους ορθόδοξους λαούς της Ανατολής, εκτός από λαμπρή θρησκευτική γιορτή, είναι λαϊκό πανηγύρι.Αύτη η κλητή και αγία ημέρα, η μία των Σαββάτων, η βασιλίς και κυρία, εορτών εορτή και πανήγυρις εστί πανηγύρεων.Γιορτή του θνήσκοντος και συγχρόνως του αναστάντος Θεού. Του γλυκυτάτου έαρος, του ηλίου και του φωτός, της ζωής και της ομορφιάς, των λουλουδιών και των ύμνων. Η πλάση βγαίνει αναγεννημένη από τη νύχτα του χειμώνα, ένας γνήσιος λυρισμός που ο λαός έχει άρρηκτα συνδέσει με τα πλούσια έθιμά του.Στην Ελλάδα, σε σύγκριση με άλλους ορθόδοξους λαούς, το Πάσχα είναι ξέφρενο πανηγύρι χαράς, ξεφάντωμα γλεντιού, ημέρα άκρατης ευωχίας με τον οβελία και το κοκορέτσι να τσικνίζουν, τα κόκκινα αυγά, τα κλαρίνα κι οι πιπίζες να λαλούν αλληνική λεβεντιά όπου χορεύει η ιτιάΠλήθος εθίμων ομορφαίνουν τις λαμπριάτικες ημέρες. Τα κόκκινα αυγά, τά κουλούρια, το αρνί που θα σφαχτεί στην αυλή με τά παιδιά γύρω να κλαιν για την απώλεια του πανέμορφου προβάτου, το κοκορέτσι, η λαμπριάτικη λαμπάδα δώρο στο βαφτιστήρι, τα καινούργια ρούχα, η μαγειρίτσα τη νύχτα της Ανάστασης, ο σταυρός στην είσοδο καμωμένος με τον καπνό της αναστάσιμης λαμπάδας, το γιορτινό τραπέζι, το φως της Λαμπρής.Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός και δοξάσατε Υιόν τον αναστάντα εκ νεκρών, που μεταφέρεται με δέος και διατηρείται σαράντα μέρες στο καντήλι!Αλλά κι η δάφνη του Απόλλωνα!Πανάρχαιο σύμβολο νίκης πού υποδεχόμαστε θριαμβευτικά. Δάφνες στόλιζαν τον περίκαλλο ναό των Δελφών, δάφνες μασούσε η Πυθία την ώρα του χρησμού, δάφνες στη λατρεία του Πυθοκτόνου Απόλλωνα, άξιου νικητή του φοβερού δράκοντα Πύθωνος.Με δάφνες τιμάται στην ελληνορθόδοξη λατρεία και ο Αναστάς Κύριος που νίκησε το θάνατο, σκυλεύσας τον Άδη, και κατέαξε αυτού τα σκότη.Κλωνάρια δάφνης με φοίνικες κρατούσαν οι Ιουδαίοι κατά την θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα επί πώλου όνου.
Στη διαδικασία διαδοχής των λατρευτικών τύπων, η Απολλώνεια δάφνη καθίσταται αδιαφιλονίκητη στη γιορτή της Λαμπρής. Στην πρωϊνή λειτουργία του Μ. Σαββάτου, όπου γίνεται μνεία της Αναστάσεως, μόλις ο παπάς βροντοφωνάξει Ανάστα ο Θεός κρίνων την γην..., παίρνει χούφτες δαφνόφυλλα από το πανέρι και τα σκορπά δεξιά κι αριστερά στην εκκλησία.
Τότε σημαίνουν οι καμπάνες, οι γέροντες χτυπούν τα στασίδια, οι άντρες πυροβολούν στον αέρα, τα παιδιά θορυβούν, οι γυναίκες πετούν στο δρόμο πήλινες στάμνες και λαγήνια. Η παρατεταμένη κωδωνοκρουσία δίνει τον γιορταστικό, τον αναστάσιμο τόνο. Ο λαός με τον σκόπιμο πανζουρλισμό και τη χλαπαταγή, δεν πληροφορείται, παρά πραγματοποιεί –κατ’ αυτόν τον παραδοσιακό τρόπο– την Ανάσταση, ή μάλλον την πρώτη Ανάσταση. Εξ ου κι η φράση Έγινε Ανάστα ο Θεός.Η δάφνη, όπως στο μαντείο των Δελφών, έχει και εδώ ρόλο προστατευτικό, χωρίς να χάνει την απολύτως μυστηριακή της δύναμη. Πιστεύεται πως αν τα δαφνόφυλλα που σκορπίζει ο παπάς την ώρα του Ανάστα ο Θεός κρίνων την γην, τα πιάσεις στον αέρα πριν πέσουν στο δάπεδο, διατηρούν θεραπευτικές ιδιότητες. Τα καίνε σε περίπτωση ματιάσματος, αβασκαμού, και τα φυλάγουν στα μπαούλα με τα ρούχα για να εξολοθρεύουν το σκώρο.Αλεξίκακος ο ρόλος της δάφνης. Διώχνει μακριά τη βασκανία, τα βλαβερά ζωύφια, προφυλάσσει από τη φθορά.Άλλοτε κι οι τάφοι, που τότε ήσαν μέσα στην εκκλησία, την Ανάσταση στολίζονταν με δάφνες. Στο ποίημα του Σολωμού Ημέρα Λαμπρής διαβάζουμε:
Δάφνες εις κάθε πλάκα έχουν οι τάφοικαι βρέφη ωραία στην αγκαλιά οι μανάδες.Λάμπει το ασήμι, λάμπει το χρυσάφιαπό το φως που χύνουνε οι λαμπάδες.Κάθε πρόσωπο λάμπει απ’ τ’ αγιοκέριόπου κρατούνε οι χριστιανοί στο χέρι...
Λαμπριάτικες κουλούρες κι ευχές, συμπληρώνουν το σκηνικό. Α· και το δώρο της νονάς στο βαφτιστήρι.– Χριστός Ανέστη!-Αληθώς ο Κύριος!...Εκείνο όμως που δίνει στο Πάσχα εντελώς ελληνική φυσιογνωμία και το κάνει ΠΑΣΧΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, είναι το ψήσιμο του αρνιού. Ο παραδοσιακός οβελίας.Το ιερό σφάγιο της οικογένειας, έθιμο κληρονομημένο απ’ τούς αρχαίους λαούς με τις αιματηρές θυσίες στις μεγάλες γιορτές. Το σφαγμένο αρνί πού σιγοψήνεται στη σούβλα, συγκεντρώνει γύρω τις ολόθερμες ευχές συγγενών, φίλων, ολόκληρο τον περίγυρο της μικρής κοινωνίας της ελληνικής υπαίθρου, σε ένα είδος θυσίας και σπονδής, όμοιας με τις θυσίες και τις σπονδές οίνου.Η ελληνική φιλοξενία, μέγιστη αρετή της φυλης, τις μέρες του Πάσχα μεγαλουργεί και δοξάζεται. Κι η χαρά για τη Ζωή εν τάφω που ανέστη εκ νεκρών, φωτίζει τα πρόσωπα τη μέρα τούτη της πανανθρώπινης γιορτής. Ο Άδης επικράνθη και γαρ κατηργήθη....Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια· εορταζέτω γουν πάσα κτίσις την έγερσιν Χριστού, εν η εστερέωται...

Μ.ΣΑΒΒΑΤΟ-ΑΝΑΣΤΑΣΗ

"Τρυφήσατε πάντες"!Μετά την ήρεμη αναμονή του Μεγάλου Σαββάτου έρχεται η στιγμή της προσδοκίας ολόκληρης της ανθρωπότητας, η λύση του δράματος που ακολούθησε το προπατορικό αμάρτημα και η εκπλήρωση της υποσχέσεως του Θεού στους πρωτόπλαστους. Η Λειτουργία της Αναστάσεως τελείται μετά τα μεσάνυχτα του Μ. Σαββάτου συμβολίζοντας τον θρίαμβο του Φωτός, όπως τον περιγράψαμε χθες. Μέσα στο σκοτάδι της φυσικής νύχτας φωταγωγούμε τις εκκλησιές, κρατούμε αναμμένες λαμπάδες, εορτάζουμε το ανέσπερο Φως της θεότητας που εξεπήγασε από τον Τάφο, πλημμυρίζει η καρδιά μας με την χαρά της Αναστάσεως, ψάλλουν τα χείλη το "Χριστός Ανέστη!"
Ο Χριστός, θριαμβευτής πια του θανάτου, ανασταίνει το νεκρό Του σώμα, αφήνει τον Τάφο κενό, εμφανίζεται στους μαθητές Του και μεταστρέφει κάθε λύπη σε χαρά ανείπωτη. Η Ανάσταση είναι το επίκεντρο της Καινής Διαθήκης, η εκπλήρωση όλων των προφητών, το τέρμα των προσδοκιών της ανθρωπότητας, η αποκατάσταση της σχέσεως του Θεού με τον άνθρωπο, η δυνατότητα να γίνουμε όλοι μας "τέκνα φωτός", η απαρχή μιας άλλης βιοτής, της αιωνίου.
Είναι τούτη η μέρα η πιο φωτεινή, η πιο χαρμόσυνη, ημέρα καθολικού θριάμβου, "εκ γαρ θανάτου προς ζωήν και εκ γης προς ουρανόν Χριστός ο Θεός ημάς διεβίβασεν". Χαρακτηριστικοί αυτής της χαράς είναι οι λόγοι που μας απευθύνει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: "εισέλθετε πάντες εις την χαράν του Κυρίου ημών. Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, ευφράνθητε σήμερον… τρυφήσατε πάντες… πάντες απολαύσατε του συμποσίου της πίστεως… μηδείς οδυρέσθω πταίσματα, συγγνώμη γαρ εκ του τάφου ανέτειλε". Μας καλεί όλους, ανεξάρτητα από το αν αγωνιστήκαμε πολύ ή λίγο, να συμμετάσχουμε σ' ετούτη την μέγιστη χαρά, στο πανευφρόσυνο πανηγύρι της Αναστάσεως, στην πνευματική τράπεζα την μεστή αγαθών αιωνίων. Γιατί στη σημερινή χαρά ο Κύριος μας καλεί όλους, και τους πλούσιους και τους ενδεείς, και τους μεγάλους και τους μικρούς, ακόμα και τους πολύ φτωχούς, τους κουτσούς και τους ανήμπορους, όπως περιγράφεται στην παραβολή του μεγάλου δείπνου.
" Τρυφήσατε πάντες!" όλοι ας ευφρανθούμε πνευματικά, ας γίνουμε κοινωνοί της ακένωτης χαράς που πηγάζει από τον ζωοδόχο Τάφο, ας γευτούμε των Αχράντων Μυστηρίων, ας γίνουμε κοινωνοί της Αναστάσεως του Κυρίου Ιησού. Γιατί σήμερα αντηχεί το "χαίρετε" του Ιησού στις μυροφόρες και στους μαθητές και δεν αρμόζει πλέον σε κανένα η θλίψη για τα σφάλματα και τις αμαρτίες μας, εφόσον ανέτειλε πια η συγγνώμη μέσα από τον Τάφο! Ξεκινώντας λοιπόν από αυτό το νέο δεδομένο, ότι δηλαδή ο τάφος από σύμβολο καταδίκης μετατρέπεται σε πηγή συγγνώμης, παρακινούμαστε από τον ύμνο: "συγχωρήσωμεν πάντα τη Αναστάσει".
Η Ανάσταση σηματοδοτεί την απαρχή της όγδοης ημέρας, της κοινωνίας δηλαδή και πάλι με τον Θεό, την οποία πλασθήκαμε να πραγματώσουμε εν αγάπη. Η Ανάσταση είναι το ορόσημο που θέτει το τέρμα της κυριαρχίας του κακού, της αμαρτίας και του θανάτου πάνω σον άνθρωπο και την ανατολή της προοπτικής του Παραδείσου. Ο κεκλεισμένος Παράδεισος ανοίγει τις πύλες του υποδεχόμενος πρώτο τον Ληστή και είναι έτοιμος να υποδεχθεί όλους εμάς που θα γίνουμε κοινωνοί της Αναστάσεως του Κυρίου.
Τρυφήσατε, λοιπόν, πάντες! Όχι μόνο με αμνούς και γλυκά και εδέσματα. όχι μόνο με γέλια και χορούς. Όχι μόνο με χαρούμενες ευχές. Αλλά με πληρότητα πνευματικής χαράς και ευφροσύνης, με βίωμα αληθινό του νοήματος της Αναστάσεως, με πνευματική τράπεζα, με κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του "δι ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν" σταυρωθέντος και Αναστάντος Χριστού! Χριστός Ανέστη!

25 Απριλίου 2008

ΘΡΗΝΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ


"Ω ΓΛΥΚΥ ΜΟΥ ΕΑΡ"

"Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.Καθελών του ξύλου, ο Αριμαθείας, εν τάφω σε κηδεύει.Μυροφόροι ήλθον, μύρα σοι, Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.Δεύρο πάσα κτίσις, ύμνους εξοδίους, προσοίωμεν τω Κτίστη.Ους έθρεψε το μάννα, εκίνησαν την πτέρναν, κατά του ευεργέτου.Ιωσήφ κηδεύει, συν τω Νικοδήμω, νεκροπρεπώς τον Κτίστην.Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;Υιέ Θεού παντάναξ, Θεέ μου πλαστουργέ μου, πώς πάθος κατεδέξω;Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι.Ω Τριάς Θεέ μου, Πατήρ Υιός και Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον.Ιδείν την του Υιού σου, Ανάστασιν, Παρθένε, αξίωσον τους δούλους».
- - - - -
Σήμερον μαύρος ουρανός,σήμερον μαύρη μέρα,

σήμερον εσταυρώσανε,τον πάντων βασιλέα.

Σήμερον όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται.

Σ έβαλαν βουλήνοι άνομοι Εβραίοι,

οι άνομοι και τα σκυλιάοι τρισκαταραμένοι.

Σαν κλέφη τον επιάσανε και σαν φονιά τον πάνε

και στου Πιλάτου τις αυλές εκεί τον τυραγνάνε.

Κι' η Παναγιά η δέσποινα κ' οι άλλες οι γυναίκες

έπιασαν το στρατί στρατί,στρατί το μονοπάτι.

Το μονοπάτι τς' έβγαλε μεσ' στου ληστή την πόρτα.

Τηρά δεξιά, τηρά ζερβά,κανέναν δεν γνωρίζει.

Τηρά και δεξιώτερα βλέπει τον Άγιο Γιάννη

-Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γυιού μου

μην είδες τον υιγιόκα μουκαι σένα δάσκαλό σου;

-Δεν έχω γλώσσα να σου πω γλώσσα να σου μιλήσω,

δεν έχω χεροπάλαμο,για να σού τονε δείξω.

Βλέπεις εκείνον τον γυμνό,τον παραπονεμένο,

οπού φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτημένο;

Οπούναι τα ματάκια του ραμμένα με μετάξι,

κι οπού φορεί στην κεφαλήαγκάθινο στεφάνι;

Εκείνος είναι ο γυιόκας σου και μένα δάσκαλός μου.
- - - - --
ΚΥΠΡΟΣ
…Άρκοντες αφικράστε μου της Δέσποινας τον θρήνον πώς κλαίει τον μονογενή εις τον Σταυρόν εκείνον.Αδέ μαντάτο σκοτεινόν και μέρα λυπημένη που ήρτε σήμερον σ' εμέ, την πολοπικραμένη.Πού πιάσαν τον Υιούλην μου κι έμεινα ορφανεμένη κι ο κόσμος κλαίει ουρανέ κι η γη σκοτεινιασμένη.Ο ήλιος εσκοτίστηκεν κι όλον το φως εχάθη και το φεγγάριν τ' ουρανού κατά πολλά επικράνθη.Όρη αναστενάξετε και πέτρες ραϊστείτε και ποταμοί στραγγίσετε και δένδρα μαραθείτε.…

ΘΡΑΚΗ
…Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρασήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπιούνται σήμερα βάλανε βουλή οι άνομοι Εβραίοιγια να σταυρώσουν το Χριστό, των πάντων βασιλέα.Κι ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλινα λάβει δείπνο μυστικό, για να τον λάβουν όλοι.Η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της τας προσευχάς της έκανε για τον μονογενή της.…

ΜΑΡΜΑΡΑΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
…Φωνή εξήλθ' εξ ουρανού Φωνή εξήλθ' εξ ουρανού κι απ' αρχαγγέλου στόμα.Σώνουν κυρά μου οι προσευχές, σώνουν και οι μετάνοιες και τον υιόν σου πιάσανε και στο χαλκιά τον πάνεκαι στου Πιλάτου τας αυλάς, εκεί τον τυραννάνε.Η Παναγιά σαν τ' άκουσε έπεσε και λιγώθη,σταμνιά νερό της ρίξανε όσο να 'ρθεί ο νους τηςκι απάνω που συνέφερε, τούτον τον λόγο λέγει.…

ΦΟΥΡΝΟΙ ΙΚΑΡΙΑΣ
…-Ας έρθ' η Μάρθα κι η Μαριά και του Λαζάρου η μάνακαι του Προδρόμου η αδερφή κι οι τέσσερις αντάμα.Επήραν το στρατί-στρατί, στρατί το μονοπάτικαι ο στρατίς τους έβγαλε στ' ατσίγγανου την πόρτα.-Ώρα καλή σ' ατσίγγανε κι ίντα που μαστορεύεις;-Οβραίοι μου παραγγείλανε καρφιά για να τους φιάξω,μου παραγγείλαν τέσσερα, μα' γώ τους φτιάχνω πέντε.-Σύ Φαραέ που τά 'φτιαξες, εσύ θα μου διδάξεις.-Τα δυο θα μπουν στα χέρια του και τ' άλλα δυο στα πόδια,το πέμπτο το φαρμακερό θα μπει μες στην καρδιά του.…

ΦΟΥΡΝΟΙ ΙΚΑΡΙΑΣ
…-Άντε μωρέ ατσίγγανε, στάχτη να μη ποτάξεις μηδέ διπλό πουκάμισο στη ράχη σου μη βάλεις.Επήραν το στρατί-στρατί, στρατί το μονοπάτικαι το στρατί τους έβγαλε μες στου ληστού την πόρτα.-Άνοιξε πόρτα του ληστού και πόρτα του Πιλάτου.Κι η πόρτα από το φόβο της ανοίγει μοναχή της.Τηρά δεξιά, τηρά ζερβά, κανένα δε γνωρίζει,τηρά και δεξιότερα, βλέπει τον άι-Γιάννη.…

ΡΕΪΖΝΤΕΡΕ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ, ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
…Άι-άι μου Γιάννη Πρόδρομε και βαφτιστή του γιου μου,που εί- που είναι 'με ο γιούκας μου και 'σε ο δάσκαλός σου.-Δεν έ- έχω στόμα να στα πω, γλώσσα να στα μιλήσωκι ούτ η- κι ούτ' η καρδιά μου τα βαστά να σου τα μολοήσω.…

ΠΟΝΤΟΣ…Βλέπεις εκείνον τον γυμνόν, τον παραπονεμένον,όπου φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο,όπου φορεί στην κεφαλή ακάνθινο στεφάνι,εκείνος είν' ο γιόκας σου και 'με ο διδάσκαλός μου.…

ΜΠΑΪΝΤΙΡΙ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

…Η Παναΐα τ' άκουσε, πέφτει λιγοθυμάεινερό σταμνιά την περεχούν, τρία γυαλιά του μόσχου,τέσσερα το ροδόστατμο ώστε να συνεφέρει,κι απάνω που συνέφερε τούτο το λόγο λέγει.- Δεν έχ' γκρεμό να γκρεμιστώ για το μονογενή μουδεν έχ' μαχαίρι να σφαγώ για το μονογενή μουδεν έχ' σκοινί να κρεμαστώ για το μονογενή μου.Απολογιέται κι ο Χριστός της μάνας του και λέγει.- Μάνα μ' αν γκρεμιστείς εσύ, γκρεμιέτ' όλος ο κόσμος,μάνα μου αν σφαγείς εσύ, σφάζετ' όλος ο κόσμος,μάνα μ' αν κρεμαστείς εσύ, κρεμιέτ' όλος ο κόσμος.Πάρτο μάνα μου υπομονή, να πάρ' όλος ο κόσμος.Άντε μάνα μου στο καλό και διάφορο δεν έχεις,μόν' το μεγάλο Σάββατο κάτσε να μ' απαντέχεις.…

ΜΥΤΙΛΗΝΗ
…Πηγαίνει στο σπιτάκι της και στρώνει το τραπέζικι έκατσε και περίμενε τον ερχομό του γιου της.Πέρασε και η αγιά Καλή και την καλησπερίζει.- Ποιός είδε γιο εις το σταυρό και μάνα στο τραπέζι.- Άντε και σύ αγιά Καλή, νά 'σαι καταραμένη,παπάς να μη σε λειτουργά, διάκος να μη σε ψέλνει,μόνο στην άκρη του γιαλού το κύμα να σε δέρνει.Το λόγο δεν τελείωσε κι ανοίξαν τα ουράνια,βλέπει το γιό της κι έρχεται σα φως και σα λαμπάδα.


ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ



"Η Ζωή εν τάφω"Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η μέρα της Αποκαθήλωσης του Χριστού από τον σταυρό, του Επιτάφιου Θρήνου και του ενταφιασμού του νεκρού Του σώματος. Όλα τα στιγμιότυπα του Πάθους διέπονται από μεγάλες αντιθέσεις: ο Ιούδας προδίδει με φιλί τον διδάσκαλο, οι δούλοι ραπίζουν τον δεσπότη, οι αρχιερείς δικάζουν τον Θεό τους, οι φαρισαίοι κατακρίνουν τον αναμάρτητο, ο Πιλάτος καταδικάζει τον αθώο, οι στρατιώτες σταυρώνουν τον Βασιλέα, ο αθάνατος παραδίδει το πνεύμα Του, η Ζωή ενταφιάζεται.
Ετούτη η αντίθεση, η μάλλον αυτό το μυστήριο του ενταφιασμού του Χριστού, περιγράφεται σε όλο το βάθος του από ένα ύμνο των Εγκωμίων: "Η Ζωή, πώς θνήσκεις; Πώς και τάφω οικείς; Του θανάτου το βασίλειον λύεις δε και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς." Ο Χριστός δέχεται να θανατωθεί και να θαφτεί κάτω από τον λίθο του μνήματος, γιατί σκοπός Του είναι να νικήσει τον θάνατο μέσα στο ίδιο του το βασίλειο, που δεν είναι άλλο από τον Άδη. Δεν είναι ο Άδης κάποιος τόπος, αλλά με τον όρο αυτό υποδηλώνεται η κατάσταση του σκότους, της απελπισίας, της κυριαρχίας του θανάτου επάνω στους ανθρώπους. Μιας κυριαρχίας που αποτελεί συνέπεια της αμαρτίας. Έτσι λοιπόν όλοι οι άνθρωποι, ως απόγονοι του Αδάμ, είχαν ως κοινή τους μοίρα την υποτέλεια στον θάνατο. Γι' αυτό και στον Άδη κατέληγαν όλες οι ψυχές, και των δικαίων και των αδίκων.
Ο Χριστός λοιπόν μετά τον σταυρικό Του θάνατο αναπαύεται σωματικά στον Τάφο ενώ η θεϊκή Του φύση μαζί με την ψυχή Του (που είναι το δεύτερο συστατικό της ανθρώπινης φύσης Του) κατέρχεται στον Άδη, στο βασίλειο του θανάτου. Εδώ, τελικά, αποκαλύπτεται και το μυστήριο του εκουσίου Του Πάθους: εισέρχεται στο βασίλειο του θανάτου η πηγή της Ζωής και λάμπει στους "εν χώρα και σκιά θανάτου" καθημένους ο ήλιος της δικαιοσύνης. Ετούτη την αντινομία δεν μπορεί να την αντέξει ο Άδης, δεν μπορεί να θανατώσει την Ζωή και γι' αυτό θανατώνεται ο ίδιος, όπως το σκοτάδι δεν μπορεί να διαλύσει αλλά διαλύεται από το φως. Κατά συνέπεια καταστρέφεται η εξουσία του θανάτου επάνω στους ανθρώπους και μαζί με τον Χριστό ανασταίνονται όλοι οι νεκροί, ο Άδης ερημώνει οριστικά.
Ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος κηδεύουν το νεκρό σώμα του Ιησού και το τοποθετούν στον καινό Τάφο. Εμείς ψάλλουμε τα Εγκώμια, που περιγράφουν όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν στην χώρα του θανάτου. Η περιφορά του επιταφίου δεν συμβολίζει την νεκρική πομπή, αλλά την πορεία του Χριστού μέσα στο σκοτάδι του Άδη και την αναγγελία της Ανάστασης, που σύντομα θα έλθει. Είναι η πορεία της ζωής μέσα στο σκοτάδι και την σκιά του θανάτου, που θα καταλήξει στην απαστράπτουσα φωτοχυσία της Αναστάσεως.
Πριν όμως φτάσουμε στην χαρά του Πάσχα μεσολαβεί το Μ. Σάββατο, για να συμπληρωθεί η τριήμερη προθεσμία ανάμεσα στον Σταυρό και την Ανάσταση, για να μετατραπεί ο θάνατος της Ζωής σε θάνατο του θανάτου, για να καταλυθεί ο Άδης, για να μεταμορφωθεί η θλίψη του Πάθους σε χαρά αναστάσιμη.
Η δυνατότητα της ανάστασης βρίσκεται πλέον στα χέρια όλων μας. Εφόσον η αμαρτία μας θανατώνει πνευματικά, η επανασύνδεσή μας με τον Χριστό, που είναι η πηγή της Ζωής και ο νικητής του θανάτου, μας παρέχει τα εχέγγυα της αιώνιας ζωής. Εκείνος έχει κάνει ήδη την αρχή. Η επόμενη κίνηση είναι δική μας.

24 Απριλίου 2008

ΚΟΚΚΙΝΗ ΠΕΜΠΤΗ


Την Μεγάλη Πέμπτη, αρχίζουν κυρίως τα πασχαλινά έθιμα.

Από το πρωί οι γυναίκες καταγίνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν τις κουλούρες της Λαμπρής με διάφορα μυρωδικά και τις στολίζουν με ξηρούς καρπούς και με στολίδια από ζυμάρι. Τα ονόματά τους ποικίλουν ανάλογα με το σχήμα που τους δίνουν.
Λέγονται κουτσούνες, κουζουνάκια, κοφίνια, καλαθάκια, δοξάρια, αυγούλες, λαζαράκια.

Στην Κορώνη, τις λαμπριάτικες κουτσούνες, τις ζυμώνουν με λάδι, μύγδαλα και γλυκάνισο. Βράζουν και δαφνόφυλλα και προσθέτουν το ζουμί για νοστιμάδα. Τις πλάθουν στρογγυλές σαν κουλούρες ή μακρουλές και τις περιπλέκουν μέσα σε ζυμάρι. Βάζουν στη μέση το κόκκινο αυγό και τη στολίζουν με αγκιναρίτσες, πουλάκια, αμύγδαλα και σουσάμι.



Βασική ασχολία της ημέρας είναι και το βάψιμο των Αυγών. Πάσχα δίχως κόκκινα αυγά δε γίνεται. Για αυτό και η Μεγάλη Πέμπτη λέγεται επίσης και Κόκκινη Πέμπτη ή " ΚοκκινοΠέμπτη"
Το βάψιμο των αυγών γίνεται με ορισμένη εθιμοτυπία. Σε πολλά μέρη, είναι συγκεκριμένος ο αριθμός αυγών που θα βάψουν και οι τρόποι και τα μέσα βαφής που θα χρησιμοποιήσουν.

Σε ορισμένες περιοχές διατηρούν και κάποιες δεισιδαιμονίες: " πχ το δοχείο όπου βάφουν τα αυγά, πρέπει να είναι καινούριο, τη βαφή δεν την βγάζουν από το σπίτι, ούτε επιτρέπεται να τη χύσουν "


'Αλλοτε γυναίκες και άντρες ασχολούνταν με το γράψιμο ή το κέντημα των αυγών. Δηλαδή ζωγράφιζαν πάνω στα αυγά με λιωμένο κερί, πουλιά ή διάφορα άλλα σχήματα. Τα κορίτσια βάζουν στα αυγά και φτερά από χαρτί χρωματιστό, τους βάζουν ουρά, μύτη από ζυμάρι σαν πουλί και το κρεμούν από την οροφή.

Το αυγό, που περικλείνει μέσα του μια ζωή, έχει μια δύναμη, που σύμφωνα με μια παλιά αντίληψη, μεταδίδεται σε ανθρώπους, ζώα και φυτά. Την έννοια αυτή έχουν και τα πασχαλινά αυγά, των οποίων η δύναμη ενισχύεται και από κάποια άλλα στοιχεία.

Για παράδειγμα, όλα τα κόκκινα αυγά, δεν έχουν την ίδια χάρη.
" Θαυμαστές ιδιότητες, έχει κυρίως το αυγό της Παναγίας, το πρώτο αυγό που θα βάψουν και θα το βάλουν στο εικονοστάσι του σπιτιού " Με το αυγό της Παναγίας, οι γυναίκες σταυρώνουν τα παιδιά ενώ μερικές φορές το αυγό έχει και κάποιες ανατρεπτικές ιδιότητες. Όπως για παράδειγμα, αν το αυγό είναι τριών χρόνων και τοποθετηθεί στην κοιλιά εγκύου γυναίκας ή ζώου, αποτρέπεται το ενδεχόμενο αποβολής "

Στα χωριά της Καρδίτσας, πιστεύουν ότι το πασχαλινό αυγό έχει θεραπευτικές ικανότητες. Λένε μάλιστα ότι όσοι έχουν αιματώδη στίγματα στο ασπράδι των ματιών τους και σπάσουν το φυλαγμένο από πέρσι πασχαλινό αυγό και βάλλουν επάνω τον κρόκο, θα βρουν τη γιατρειά τους.

Εξαιρετικές ιδιότητες έχουν και τα ευαγγελισμένα αυγά, εκείνα δηλαδή που στέλνονται στην εκκλησία για να λειτουργηθούν.

Στη Σινώπη, βάφονται τόσα αυγά όσα τα άτομα του σπιτιού και ένα της Παναγίας. Το βράδυ τα βάζουν σε ένα κουτάκι και τα πηγαίνουν στην Εκκλησία για να διαβαστούν. Τα τοποθετούν κάτω από την Αγία Τράπεζα και τα αφήνουν εκεί έως την Ανάσταση.

Τα τσόφλια αυτών των αυγών, τα βάζουν στις ρίζες των δέντρων για να πιάσουν όλοι οι καρποί.

Στον ίδιο σκοπό, αποβλέπει και το έθιμο των χωρικών της Δυτικής Μακεδονίας, όπου το αυγό που θα πρωτοβάψουν τη Μεγάλη Τετάρτη τα μεσάνυχτα, (γιατί τότε βάφονται τα αυγά) θα ταφεί στην πρώτη αυλακιά του χωραφιού, εκεί ακριβώς όπου θα πρωταρχίσει το αλέτρι. Αυτό γίνεται για να βλαστήσει ο σπόρος με τη ζωτική δύναμη που έχει μέσα του το αυγό.

Η σύμπτωση ασκεί πάντα ιδιαίτερη γοητεία στο πνεύμα του λαού. Έτσι όσα αυγά, γεννήσουν οι κότες τη Μεγάλη Πέμπτη, έχουν εξαιρετικά θαυμαστές ιδιότητες και αποτρέπουν κάθε κακό.

Στο Σοποτό τωνΚαλαβρύτων, τα αυγά που γεννιούνται τη Μ. Πέμπτη, τα πηγαίνουν στην Εκκλησία την ίδια μέρα, και αφού διαβαστούν, τα θάβουν πάλι την ίδια μέρα σταυρωτά στο αμπέλι για να μην το τρώει το σκαθάρι ή για να μην πέσει χαλάζι.

Στην Κορώνη, τα φυλάνε στο σπίτι και τα τρώνε όποτε τους πονάει ο λαιμός, γιατί πιστεύουν ότι κάνουν πολύ καλό.


ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΩΝ ΑΥΓΩΝ


Το γιατί τα αυγά βάφονται κόκκινα δεν είναι γνωστό. Σύμφωνα με μια παράδοση από την Καστοριά, όταν αναστήθηκε ο Χριστός το είπαν σε μια γυναίκα και αυτή δεν το πίστεψε και είπε.

" Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός. Και αυτά έγιναν κόκκινα"

Για μερικούς βάφονται κόκκινα σε ανάμνηση του χυμένου αίματος του Χριστού. Για άλλους το κόκκινο χρώμα είναι έκφραση χαράς για το ευτυχισμένο γεγονός της Ανάστασης του Κυρίου και συνάμα μέσο αποτρεπτικό κάθε κακού.

Αξίζει να αναφερθεί ότι χρωματιστά, κυρίως κόκκινα αυγά, μνημονεύονται στην Κίνα, για γιορταστικούς σκοπούς τον 5ο αιώνα και στην Αίγυπτο το 10ο αιώνα. Το 17ο αιώνα τα βρίσκουμε τόσο στους Χριστιανούς όσο και στους Μωαμεθανούς (Μεσοποταμία, Συρία).

Μερικοί υποθέτουν ότι τα κόκκινα αυγά του Πάσχα, διαδόθηκαν στην Ευρώπη, την Ασία και την Κίνα από ένα έθιμο των Καλανδών. Αλλοι θεωρούν αρχική κοιτίδα τους την Αίγυπτο.

Την ίδια σημασία έχει και η ανάρτηση κόκκινων υφασμάτων από τα παράθυρα την Μεγάλη Πέμπτη.

Στη Μεσημβρία την Κόκκινη Πέμπτη, βάφουν κόκκινα τα αυγά αλλά και ένα πανί. Το κρεμούν έξω από ένα παράθυρο για 40 μέρες. Το πανί αυτό, ονομάζεται κοκκινοπεμπτιάτικο.

Στην Κίο, το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, πριν την ανατολή του Ηλίου σηκωνόταν η νοικοκυρά και κρεμούσε σε ένα από τα ανατολικά παράθυρα του σπιτιού ένα κόκκινο πανί για να το δει ο ήλιος.

Στην Καστοριά, απλώνουν στα παράθυρα κόκκινες βελέντζες και κόκκινα μαντήλια.

Τη Μεγάλη Πέμπτη, όταν τη Νύχτα διαβάζονται τα δώδεκα Ευαγγέλια και γίνεται η τελετή της Σταύρωσης του Χριστού, η συγκίνηση της λαϊκής ψυχής για το θείο δράμα κορυφώνεται. Σε πολλά μέρη γυναίκες και κορίτσια, διανυκτερεύουν στην εκκλησία, "φυλάγουν και μοιρολογούν το Χριστό" όπως συνηθίζουν να κάνουν για κάθε αγαπημένο τους νεκρό.

Η εξαιρετική ιερότητα των όσων τελούνται στις λειτουργίες της Μ. Πέμπτης και της Μ. Παρασκευής, προσδίδει κατά τη λαϊκή πίστη, σε όλα τα αντικείμενα της λατρείας, (ύψωμα, λάδι, λουλούδια, κεριά) ξεχωριστή θεία δύναμη.

Έτσι, το ύψωμα της Μεγάλης Πέμπτης, οι γυναίκες σε πολλά μέρη της εβδομάδας, το βάζουν σε ένα σακουλάκι που έχει μέσα λουλούδια και το φυλάγουν πίσω από τα εικονίσματα για θεραπευτικές χρήσεις.

Στη Ζάκυνθο, επτά αγνές παρθένες, καθαρίζουν το σιτάρι ανά κόκκο, το πλένουν και το απλώνουν στον ήλιο, το αλέθουν και το ζυμώνουν για να κατασκευάσουν λειτουργία.

Εξίσου θαυμαστές ιδιότητες αποδίδουν και στα κεριά που ανάβουν, όταν διαβάζονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια.

Σε πολλά μέρη το κερί αυτό, που μένει άκαυτο, το φυλάνε για φυλαχτό και όταν μπουμπουνίζει το χειμώνα και βρέχει δυνατά, το ανάβουν για να μην πέσει αστροπελέκι.

Η νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης, θεωρείται κυρίως από τις γυναίκες, ως η ιδανικότερη στιγμή για τον αγιασμό ειδών καθημερινής χρήσης, για την τέλεση μαγγανειών για την αποτροπή ασθενειών και για την παρασκευή φυλαχτών.

Σε πολλές περιοχές, κάθε οικογένεια φέρνει στην Εκκλησία ψωμί, αλάτι, αυγά και νερό σε φιάλη για να αγιαστούν.

Στη Λήμνο, στην ανάγνωση των Δώδεκα Ευαγγελίων, οι πιστοί τοποθετούν κάτω από την Αγια Τράπεζα μπουκάλια με νερό και τα παίρνουν μόνο τη Λαμπρή. Πλένουν τους ασθενείς με αυτό το νερό και τους σαραντίζουν, δηλαδή τους ραντίζουν 40 φορές με ένα κλωνί βασιλικό. Το ίδιο κάνουν και στα ζώα.

Στα Κούρεντα, τα κορίτσια στην εκκλησία γνέθουν νήματα, διαφόρων χρωμάτων τα οποία δένονται στα κουδούνια των ζώων για να είναι καλά. Τα κόκκινα τα κρατούν και αν τα πρόβατα αρρωστήσουν τους τρυπούν τα αυτιά και περνούν το κόκκινο νήμα για να γιατρευτούν.

Στην Αγιάσο Λέσβου, οι γυναίκες στα Δώδεκα Ευαγγέλια κάθε φορά που τέλειωνε ένα Ευαγγέλιο, έφτιαχναν με το κερί ένα σταυρό. Μάζευαν 12 σταυρούς και τους κολλούσαν στις γωνίες του σπιτιού για να ψοφήσουν οι ψύλλοι και οι κοριοί.

Υπάρχει η κοινή αντίληψη ότι οι ψυχές των νεκρών την Μ. Πέμπτη, όταν ο Σωτήρας κατεβαίνει στον Αδη, λυτρώνονται και ξανασαίνουν. Για αυτό και οι συγγενείς τους την ημέρα αυτή, ή τις επόμενες, επισκέπτονται τα νεκροταφεία και αφήνουν πάνω στους τάφους προσφορές ή μοιράζουν στη μνήμη τους τροφές.

Στο Λοζέτσι της Ηπείρου, τη Μεγάλη Πέμπτη, κάνουν ύψωμα, βράζουν σιτάρι και το πηγαίνουν στην Εκκλησία. Ο παπάς κάνει συλλείτουργο και μνημονεύει τις ψυχές.

Στη Ρόδο, τη Μεγάλη Πέμπτη, στα Δώδεκα Ευαγγέλια, ανάβονται φωτιές με χοντρούς κορμούς πεύκων, στις οποίες τα παιδιά πηδούν και καίνε το Μάρτη τους.

Στις Μέτρες της Θράκης τα παιδιά κάνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας καψίδια. Κάθε νοικοκυρά δίδει κλαδιά αμπελιού, λινάτσα ή περιχύνει στο ομοίωμα πετρέλαιο.

Τα παιδιά σηκώνουν τον Ιούδα και τραγουδούν:

" Ράτσα Κεράτς-α/ δως μια κληματσίδα/ να κάψουμε τον Οβριγιό/πόχει πολλή κασίδα/ οβριγιός φορεί φτερό/ στο κεφάλι τ΄το ξερό "

Το ομοίωμα καίγεται την επομένη στον Επιτάφιο. Μόλις ξημερώσει κρεμούν ένα κόκκινο ύφασμα στο ανατολικό παράθυρο του σπιτιού για να το δει ο ήλιος.

Στη Μονή της Πάτμου, το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, γίνεται στο ύπαιθρο αναπαράσταση του ιερού νιπτήρα και της προσευχής του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών.

Το βράδυ, την ώρα της ανάγνωσης των Δώδεκα Ευαγγελίων, ανάβουν φωτιά, απομίμηση της φωτιάς στην αυλή του Καϊάφα, όπου ήταν παρών ο Απόστολος Πέτρος.

Η τάση του λαού να μιμείται τα θεία Πάθη είναι έκδηλη.

Στις Κυδωνίες οι πιο θρήσκοι, τρώνε μια φορά τη μέρα, μόνο το μεσημέρι, γιατί μια φορά έγινε ο Μυστικός Δείπνος.

Στην Θράκη, την Κόκκινη Πέμπτη και τις δυο επόμενες, δεν πλένονται ούτε απλώνονται ρούχα, διότι καταστρέφονται τα αμπέλια και τα σπαρτά.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ


"Προσκυνούμεν σου τα πάθη,ΧΡΙΣΤΕ"
Η Μεγάλη Πέμπτη είναι η πιο θλιβερή μέρα για τους χριστιανούς. Ενθυμούμαστε με κάθε λεπτομέρεια, μέσα από τα δώδεκα Ευαγγέλια και τους ύμνους της ημέρας, "τα άγια και σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και σωτήρος ημών Ιησού Χριστού: τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην, και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, ά δι ημάς εκών κατεδέξατο."

Πώς να μη λυπάται κανείς, όταν αναλογίζεται όλα αυτά που υπέμεινε για μας ο Θεός και δημιουργός μας; Ο αχώρητος παντί προσηλώνεται στο ξύλο του σταυρού, σε μια αλληλουχία γεγονότων που μας δίνουν την εντύπωση πως τελικά νίκησε το κακό, το πνεύμα του κόσμου, το θέλημα των γραμματέων και των φαρισαίων, η απόφαση του Πιλάτου, η Ρωμαϊκή εξουσία. Απέναντι σε όλους αυτούς η διάθεσή μας κινείται επικριτικά, καταδικάζοντας τους σταυρωτές του Χριστού.

Τούτη όμως η θλίψη κρύβει μέσα της και την ελπίδα, την προσμονή της Αναστάσεως. Μετριάζεται επειδή ξέρουμε πως ότι έγινε, έγινε επειδή το θέλησε ο ίδιος ο Χριστός. Αν ήθελε, όπως ο ίδιος είπε, μπορούσε να καλέσει τους αγγέλους να Τον προστατέψουν, να διαφύγει την σύλληψη, να μη γευτεί τούτο το πικρό ποτήριο, να γλιτώσει τα μαστιγώματα, τους εμπαιγμούς, τον σταυρό και τον θάνατο. Έτσι ενώ μοιάζει να θριαμβεύει το κακό, στην ουσία εκείνος που κατευθύνει την ροή των γεγονότων είναι ο εκουσίως παραδοθείς στο Πάθος, ο Ιησούς Χριστός.

Ο σταυρός μοιάζει σήμερα να συγκεντρώνει τα πιο αντιφατικά στοιχεία: φέρει επάνω του έναν εκόντα κατάδικο, έναν εντελώς αθώο, ο οποίος δέχεται να θυσιαστεί αντί όλου του κόσμου. Γιατί ο θάνατος είναι απόρροια της αμαρτίας και προκειμένου να μας λυτρώσει από αυτόν δέχεται να θανατωθεί για μας. Έτσι τελικά στον σταυρό δεν θανατώνεται ο Χριστός, αλλά ο ίδιος ο θάνατος, και αυτό θα φανεί στην Ανάσταση. Γι' αυτό και ο σταυρός μετά την Ανάσταση μετατρέπεται από όργανο καταδίκης σε όπλο σωτηρίας.

"Προσκυνούμεν σου τα πάθη, Χριστέ". Δεν μπορούμε παρά να νιώθουμε απέραντη ευγνωμοσύνη απέναντι στην άκρα ταπείνωση που για χάρη μας υπομένει. Δεν μπορούμε παρά να νιώθουμε θαυμασμό για την σοφία με την οποία επιλέγει να νικήσει το κακό και τον θάνατο, μέσα από τον δικό Του θάνατο. Μετά από την σταυρική Του θυσία η ροή της ιστορίας αλλάζει. Ο θάνατος δεν είναι πλέον η φυσική κατάληξη του ανθρώπου: υπάρχει η προοπτική της λύτρωσης, της αιώνιας ζωής.

"Προσκυνούμεν σου τα πάθη, Χριστέ". Παρακολουθούμε τα γεγονότα της ημέρας, απορρίπτουμε την υβριστική στάση των φαρισαίων, κατακρίνουμε όλους εκείνους που συνέπραξαν στην καταδίκη σου, προσκυνούμε τα σύμβολα του Πάθους σου, με κυριότερο τον ζωοποιό σταυρό. Και καλούμαστε πάνω του να σταυρώσουμε τον "παλαιόν άνθρωπο", τα πάθη και τις επιθυμίες μας, την κακία που μας απομακρύνει από κοντά σου. Να σταυρώσουμε το θέλημά μας, να θανατώσουμε τον εγωισμό, να υποταχθούμε στο θέλημα του Θεού, να βαδίσουμε την οδό της αυτοθυσίας, της κενώσεως, της αγάπης.

Το Πάθος του Χριστού μας δίνει το στίγμα και της προσωπικής μας πνευματικής πορείας. Μόνο όταν θανατώσουμε όλα εκείνα τα στοιχεία που αποκτείνουν την ψυχή μας, θα μπορέσουμε να ζήσουμε πνευματικά. Γιατί η Ανάσταση έπεται του εκουσίου Πάθους!

23 Απριλίου 2008

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ


Τις εστί μείζων;
Οι μαθητές, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Χριστού, έχουν ετοιμάσει το ανώγειο, έχουν στρώσει το τραπέζι του Μυστικού Δείπνου για να γιορτάσουν μαζί με τον διδάσκαλο το Πάσχα. Πριν όμως καθίσουν γύρω από το στρωμένο τραπέζι, ο Ιησούς βγάζει το ιμάτιό του, περιζώνεται το λέντιο (πετσέτα) και πλένει τα πόδια των μαθητών Του, που απορούν γι' αυτή Του την ενέργεια. Ήταν βέβαια συνήθεια της εποχής εκείνης, όταν κάποιοι προσέρχονταν σε επίσημο δείπνο, οι δούλοι του οικοδεσπότη να πλένουν τα πόδια των προσκεκλημένων, ιδίως αν ήταν σκονισμένα από την οδοιπορία.

Εδώ όμως αναλαμβάνει αυτή την διακονία ο Κύριος. Άλλωστε δεν υπήρχε θέμα σωματικής καθαριότητας, όπως ο ίδιος ετόνισε: "υμείς καθαροί εστέ, αλλ' ουχί πάντες". Ο σκοπός αυτής της πράξεώς Του ήταν να διδάξει έμπρακτα στους μαθητές την ταπείνωση, την αγάπη και το πνεύμα της διακονίας. Αυτό αναλαμβάνει στην συνέχεια να τους εξηγήσει λέγοντας ότι θα πρέπει να ενεργούν σύμφωνα με το υπόδειγμα που τους έδειξε: "ο μείζων εν υμίν γενέσθω ως ο νεώτερος και ο ηγούμενος ως ο διακονών".

Η θέση του ηγέτη, σύμφωνα με τον λόγο του Χριστού, είναι θέση ευθύνης, είναι διακονία προς τους κατώτερους. Δεν είναι ευκαιρία για έπαρση ούτε για επίδειξη δυνάμεως, είναι πρόκληση να αναλάβει με ταπείνωση και με αγάπη να διακονήσει τους αδελφούς του. Αντίθετα, "οι βασιλείς των εθνών κυριεύουσιν αυτών και οι εξουσιάζοντες αυτών ευεργέται καλούνται".

Ο Χριστός δεν διακόνησε μόνο τους μαθητές Του, αλλά ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Ταπεινώθηκε τόσο, ώστε να χωρέσει μέσα στα ανθρώπινα μέτρα. Ζώστηκε το λέντιο της αγάπης και με το ύδωρ της φιλανθρωπίας Του ξέπλυνε τις αμαρτίες όλων μας. Αυτό μας λέει και το τροπάριο της ημέρας: " Ο λίμνας και πηγάς και θαλάσσας ποιήσας, ταπείνωσιν ημάς εκπαιδεύων αρίστην, λεντίω ζωννύμενος, μαθητών πόδας ένιψε, ταπεινούμενος υπερβολή ευσπλαγχνίας και υψών ημάς από βαράθρων κακίας, ο μόνος φιλάνθρωπος." Η σταυρική Του θυσία δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η κορύφωση της εν αγάπη και ταπεινώσει διακονίας Του προς εμάς.

Τις, λοιπόν, εστί μείζων; Στην αιώνια πάλη των ανθρώπων για ανύψωση, για προβολή, δόξα και εκτίμηση, ο Χριστός ανατρέπει τα κατεστημένα, μας προσφέρει ένα πνευματικό κριτήριο για να εκτιμήσουμε τον κόσμο, τους ανθρώπους, τους εαυτούς μας, ένα διαφορετικό μέτρο για να μετρήσουμε το ανάστημά μας. Το μέτρο της αγάπης προς τον αδελφό, που υπαγορεύει την ταπείνωση, την διακονία, την θυσία.

Θέλεις να υψωθείς; Μη βλέπεις τον διπλανό σου ανταγωνιστικά, ως εμπόδιο για την δική σου αναρρίχηση, μη τον επιβουλεύεσαι, αλλά δες τον ως αδελφό, ως το μέσον για την δική σου σωτηρία, την αιτία της πνευματικής σου ανόδου και προκοπής. Είσαι ηγέτης; Μη νομίζεις ότι όλοι οι άλλοι είναι δούλοι των προσταγών σου, μη τους υποτιμάς, αλλά πρόσεξε να διατηρείς το νου σου προσγειωμένο στην πραγματικότητα, στην διακονία που σου ανατέθηκε, στην εν αγάπη φροντίδα υπέρ των αδελφών σου.

Είναι αυτονόητο ότι τα κριτήρια του Θεού διαφέρουν εντελώς από τα κριτήρια των ανθρώπων. Αυτό ποτέ δεν θα αλλάξει. Εκείνο που έχει όμως σημασία είναι τι εμείς θα διαλέξουμε. Η ευεργεσία του Θεού για την εν αγάπη ένωσή μας μαζί Του προσφέρεται αφειδώλευτα σε όλους ανεξαιρέτως. Η επιλογή είναι δική μας, εντελώς ελεύθερη. Μπορούμε, μαζί με τους μαθητές, να δεχθούμε την προτροπή του Χριστού και να γίνουμε μιμητές Του, διάκονοι πάντων. Ή, σαν τον Ιούδα, να αρνηθούμε την ευκαιρία που τούτες τις ημέρες μας προσφέρει, να γίνουμε υπηρέτες των παθών που μας κυριεύουν, να κινηθούμε εγωιστικά και να δεχτούμε τα τριάκοντα αργύρια των εκάστοτε φαρισαίων

22 Απριλίου 2008

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ




ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ - TO ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ

Το τροπάριο της Κασσιανής δεσπόζει στην ακολουθία της Μ. Τρίτης.

"Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,... μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει". Μια γυναίκα αμαρτωλή, καταλαβαίνοντας την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, αναλαμβάνει το ρόλο της Μυροφόρου, και φέρνει στο Χριστό μύρα, πριν από τον ενταφιασμό Του. Με μια συγκλονιστική χειρονομία αγάπης, σιωπηλή, αλείφει με μύρο τα πόδια του Κυρίου, και τα σκουπίζει με τα δάκρυα και τα μαλλιά της, δείχνοντας μ' αυτό τον τρόπο την έμπρακτη μετάνοιά της, την οποία ο Κύριος κάνει αποδεκτή!

Μυροφόρος η πόρνη γυναίκα, στην ψυχή της οποίας παρέμεινε η ευαισθησία και η συναίσθηση της αμαρτωλότητας




Ο Νυμφίος και η πόρνη
Στην αποψινή ακολουθία κυριαρχεί το τροπάριο της Κασσιανής, που αναφέρεται στην αμαρτωλή γυναίκα που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού, λίγο πριν από το Πάθος. Το γεγονός αυτό τότε παρερμηνεύτηκε από τους φαρισαίους αλλά και από τους μαθητές του Χριστού. Πως είναι δυνατόν ο διδάσκαλος να ανέχεται την παρουσία μιας πόρνης στο δείπνο; Πως αδιαφορεί για τους φτωχούς κι επιτρέπει να σπαταλιέται το πολύτιμο μύρο;

Η ακολουθία που τελείται κάθε βράδυ, από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι σήμερα, ονομάζεται "Ακολουθία του Νυμφίου". Ο Χριστός, σύμφωνα με μια παραβολή, είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας κι εμείς οι προσκεκλημένοι που Τον περιμένουμε "εν τω μέσω της νυκτός" να έλθει. Μέσα από την παραβολή αυτή τονίζεται η πνευματική ετοιμότητα που πρέπει να μας διέπει, ώστε ανύστακτοι, με αναμμένες λαμπάδες και με ένδυμα κατάλληλο να αξιωθούμε να εισέλθουμε στους γάμους και να γίνουμε κοινωνοί της χαράς της Αναστάσεως.

Η παρουσία της πόρνης σ' ετούτο το σκηνικό μοιάζει εντελώς αταίριαστη. Τι σχέση μπορεί να έχει η αμαρτωλή με τις παρθένες που περιμένουν το Νυμφίο; Η στάση του Ιησού μέσα από αυτή την φαινομενική αντίθεση μας δίνει και την λύση του προβληματισμού. Σημασία δεν έχει το εξωτερικό σχήμα αλλά η καρδιά του ανθρώπου, η πνευματική του κατάσταση. Αυτό το νόημα άλλωστε είχαν και οι χθεσινές επικρίσεις κατά των φαρισαίων.

Στο δείπνο λοιπόν οι "καθώς πρέπει" κατακρίνουν την αμαρτωλή, έχοντας ως δεδομένο την δική τους, όπως νομίζουν, ανωτερότητα. Από το στόμα της δεν βγαίνει λόγος, από τα μάτια της όμως αναβλύζουν δάκρυα μετανοίας, την οποία ο καρδιογνώστης Κύριος γνωρίζει. Με την κίνησή της αυτή εκζητεί το έλεος του Θεού και λαμβάνει την συγχώρηση. Γιατί μέσα στην πτώση που βρέθηκε, κατόρθωσε να ανακαλύψει την αληθινή αγάπη που τόσο καιρό ο Χριστός διδάσκει. Αγάπη που οι συνδαιτυμόνες Του δεν έχουν κατανοήσει, γιατί δεν έχουν μάθει να συγχωρούν, δεν έχουν μάθει να συμπαθούν τον αμαρτωλό και να του απλώνουν χείρα βοηθείας.

Στους μαθητές, που φείδονται το μύρο που σπαταλήθηκε, αποκαλύπτει όσα θα επακολουθήσουν, ότι σύντομα θα πεθάνει και θα ταφεί: "βαλούσα γαρ αύτη το μύρον τούτο επί του σώματός μου, προς το ενταφιάσαι με εποίησεν". Το μύρο που δεν θα μπορέσουν οι μυροφόρες να Τον αλείψουν, Του το προσφέρει προκαταβολικά ετούτη η γυναίκα. Έμμεσα τους διδάσκει πόσο σημαντική είναι η μετάνοια, αφού μπορεί να παρακάμπτει κάθε εμπόδιο, να καθιστά την αμαρτωλή πιο άξια από τις παρθένες που αναμένουν τον Νυμφίο και να υποδέχεται τον Ληστή στον Παράδεισο!

Η Εκκλησία μας καλεί όλους σε μετάνοια, τούτη την οριακή στιγμή πριν από την εκούσια θυσία του Χριστού και την Ανάστασή Του. Το σημερινό παράδειγμα μας παρακινεί να βγούμε από την πνευματική αδράνεια, μας υπενθυμίζει ότι ποτέ δεν είναι αργά, ότι πάντα υπάρχει καιρός, αρκεί εμείς να το θελήσουμε.

Στο πνευματικό δείπνο της Αναστάσεως που εγγίζει θα κληθούμε όλοι να παρακαθήσουμε. Αν θεωρούμε τους εαυτούς μας αξίους, έτοιμους, με κατάλληλο ένδυμα, ας μην μιμηθούμε τους "καθώς πρέπει" ιουδαίους του αποψινού δείπνου. Κι αν αισθανόμαστε πως είμαστε ανάξιοι, αν νιώθουμε βαρύ το βάρος της αμαρτωλότητάς μας, ας μετανοήσουμε όπως η αμαρτωλή γυναίκα, κι ας απευθυνθούμε μαζί μ' αυτή στον Χριστο: "Αμαρτιών μου τα πλήθη και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει, ψυχοσώστα σωτήρ μου; Μη με την σην δούλην παρίδης, ο αμέτρητον έχων το έλε

21 Απριλίου 2008

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ





Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ





«Τὴ ἁγία καὶ μεγάλη Δευτέρα,
μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ Παγκάλου,
καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταραθείσης καὶ ξηρανθείσης Συκῆς»

Κατά την Μ. Δευτέρα επιτελούμε ανάμνηση του ενάρετου Ιωσήφ (γιος του πατριάρχη Ιακώβ και δισέγγονο του Αβραάμ), ο οποίος είναι τύπος του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Ο Ιωσήφ, αγαπητός γιος του πατέρα του, φθονήθηκε από τα αδέρφια του. Στην αρχή τον έριξαν σε ένα λάκκο, έπειτα όμως πουλήθηκε από τα αδέρφια του αντί είκοσι χρυσών νομισμάτων στους εμπόρους. Αυτοί με τη σειρά τους τον πούλησαν στον Πετεφρή που ήταν αρχιμάγειρας του βασιλιά της Αιγύπτου.

Ο Ιωσήφ ήταν ωραιότατος νέος και γι’ αυτό η σύζυγος του Πετεφρή επιθύμησε να αμαρτήσει μαζί του. Αυτός αρνήθηκε και τότε αυτή τον συκοφάντησε στον άντρα της, ότι δήθεν ο Ιωσήφ της επιτέθηκε με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστεψε και ο αθώος Ιωσήφ ρίχτηκε στην φυλακή.

Κάποτε όμως ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, είδε ένα παράδοξο όνειρο και ζητούσε να βρει εξήγηση αυτού του ονείρου. Τότε του είπαν ότι στις φυλακές υπάρχει ένας Εβραίος νέος, που είχε άλλοτε εξηγήσει όνειρα συγκρατούμενων του. Ο Ιωσήφ, κατ’ εντολή του Φαραώ, οδηγήθηκε ενώπιόν του και με το φωτισμό του Θεού, εξήγησε το όνειρο του Φαραώ, λέγοντάς του ότι θα έρθουν για τη χώρα του επτά έτη εφορίας και επτά έτη ακαρπίας και πείνας.

Τότε ο Φαραώ, καταγοητευμένος από τη θεία σοφία του Ιωσήφ, τον ενδύει με βασιλική στολή, τον αναβιβάζει σε βασιλικό άρμα και τον καθιστά γενικό άρχοντα της Αιγύπτου.

Ο Ιωσήφ διαχειρίστηκε με θαυμαστή φρόνηση την εξουσία. Και αργότερα, όταν ήρθαν τα έτη της πείνας λόγω της ακαρπίας της γης, αυτός άνοιξε τις αποθήκες που είχε γεμίσει κατά τα πρώτα έτη και χόρτασε το λαό.

Θεωρήθηκε ο Ιωσήφ τύπος και προεικόνιση του Κυρίου, διότι και Αυτός, αγαπητός Υιός του Πατρός, φονεύθηκε από τους Ιουδαίους, πουλήθηκε από τον μαθητή Του και βασανίστηκε. Ρίχτηκε στον σκοτεινό τάφο, ακολούθως αναστήθηκε.

Επίσης κατά την Μ. Δευτέρα επιτελούμε ανάμνηση και της άκαρπης συκής, την οποία καταράστηκε ο Κύριος και ξεράθηκε.

Η συκή αυτή συμβολίζει τόσο την Συναγωγή των Εβραίων, η οποία δεν είχε πνευματικούς καρπούς και γι’ αυτό καταδικάστηκε από τον Κύριον, όσο και κάθε άνθρωπο στερούμενο πνευματικών καρπών, δηλαδή αρετών.

Η Εκκλησία, φέρνοντας ενώπιόν μας το παράδειγμα της συκής, θέλει να μας προτρέψει σε αγώνες πνευματικούς προς απόκτηση αρετών.

Η υμνογραφία της ημέρας είναι αφιερωμένη στα δύο ανώτερα θέματα (του Ιωσήφ και της συκής) και επί πλέον στο θέμα της ελεύσεως του Κυρίου προς το Πάθος.


Ευαγγελική περικοπή

«Πρωῒας δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασε· 19 καὶ ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ' αὐτήν, καὶ οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον, καὶ λέγει αὐτῇ· Μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ἐξηράνθη παραχρῆμα ἡ συκῆ. 20 καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ ἐθαύμασαν λέγοντες· Πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ; 21 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἂρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται· 22 καὶ πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε. 23 Καὶ ἐλθόντι αὐτῷ εἰς τὸ ἱερὸν προσῆλθον αὐτῷ διδάσκοντι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ λέγοντες· Ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς; καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην; 24 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ μοι, κἀγὼ ὑμῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. 25 τὸ βάπτισμα τὸ Ἰωάννου πόθεν ἦν, ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀνθρώπων; οἱ δὲ διελογίζοντο παρ' ἑαυτοῖς λέγοντες· Ἐὰν εἴπωμεν, ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν, διατὶ οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· 26 ἐὰν δὲ εἴπωμεν, ἐξ ἀνθρώπων, φοβούμεθα τὸν ὄχλον, πάντες γὰρ ἔχουσι τὸν Ἰωάννην ὡς προφήτην. 27 καὶ ἀποκριθέντες τῷ Ἰησοῦ εἶπον· Οὐκ οἴδαμεν. ἔφη αὐτοῖς καὶ αὐτός· Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. 28 Τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ; ἄνθρωπος τις εἶχε τέκνα δύο, καὶ προσελθὼν τῷ πρώτῳ εἶπεν· τέκνον, ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνί μου. 29 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐ θέλω· ὕστερον δὲ μεταμεληθεὶς ἀπῆλθε. 30 καὶ προσελθὼν τῷ δευτέρῳ εἶπεν ὡσαύτως. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἐγώ, κύριε· καὶ οὐκ ἀπῆλθε. 31 τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησε τὸ θέλημα τοῦ πατρός; λέγουσιν αὐτῷ· Ὁ πρῶτος. λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. 32 ἦλθε γὰρ πρὸς ὑμᾶς Ἰωάννης ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης, καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· οἱ δὲ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῷ· ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ. 33 Ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε. ἄνθρωπος τις ἦν οἰκοδεσπότης, ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκε καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν. 34 ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλε τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ. 35 καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. 36 πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. 37 ὕστερον δὲ ἀπέστειλε πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων· ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου. 38 οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ κατάσχωμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. 39 καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. 40 ὅταν οὖν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις; 41 λέγουσιν αὐτῷ· Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν. 42 λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς, λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν; 43 διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ' ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς·»


Απολυτίκιον. Ήχος πλ. δ΄

«Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός,
καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα,
ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα.
Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῶ ὕπνω κατενεχθής,
ἵνα μῄ τῶ θανάτω παραδοθής,
καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθής,
ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα.
Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός,
διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς».


Μετάφρασις

«Ο Χριστός, ο Νυμφίος (της Εκκλησίας)
να, έρχεται ξαφνικά μέσα στην νύχτα.
Μακάριος αυτός που αγρυπνεί και τον περιμένει.
Αντίθετα, είναι ανάξιος εκείνος
που θα τον εύρει ράθυμο και αμελή.
Πρόσεχε, λοιπόν, ψυχή μου,
μη τυχόν και καταληφθείς από τον (πνευματικό) ύπνο,
για να μην παραδοθείς στον πνευματικό θάνατο,
Κι έτσι κλειστείς έξω από την (ουράνια) βασιλεία.
αλλά φρόντισε να συνέλθεις και φώναξε δυνατά:
Άγιος, άγιος, άγιος είσαι Εσύ ο Θεός μας.
δια της Θεοτόκου ελέησέ μας»

20 Απριλίου 2008

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ


Ωσαννά"
Θόρυβος ασυνήθιστος, επευφημίες, εκδηλώσεις λατρείας σε υπέρμετρους τόνους συνοδεύουν την είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα. Τον ταπεινό διδάσκαλο από την Ναζαρέτ, που έρχεται καθισμένος σ' ένα μικρό όνο, υποδέχεται πλήθος λαού, κάτοικοι της αγίας πόλεως αλλά και πολυάριθμοι προσκυνητές που συνέρευσαν για τον εορτασμό του εβραϊκού Πάσχα. Άλλοι κρατούν κλάδους από φοίνικες, άλλοι στρώνουν στο δρόμο τα ρούχα τους για να περάσει ο Μεσσίας και όλοι φωνάζουν, με μια φωνή: "Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ".

Το γεγονός της ανάστασης του Λαζάρου είναι νωπό, έχει κυκλοφορήσει στο λαό, είναι ένα ισχυρό κίνητρο για την πρωτοφανή υποδοχή του Χριστού. Όταν είχε πολλαπλασιάσει τους πέντε άρτους και χόρτασε πέντε χιλιάδες άνδρες, θέλησαν να Τον κάνουν βασιλέα τους. Τώρα όλοι Τον αναγνωρίζουν ως βασιλέα του Ισραήλ. Τότε ο Ιησούς απέκρουσε το αίτημά τους, τώρα αποδέχεται τις τιμές που Του προσφέρουν. Γιατί θέλει να τους αποδείξει δύο τινά: ότι είναι όντως ο απεσταλμένος του Θεού και ότι αυτός ο λαός που σήμερα ενθουσιώδης τον επευφημεί, σύντομα παθιασμένος θα φωνάζει: "άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν"…

Γιατί αυτό που κατά βάθος επιθυμεί ετούτη η παραληρούσα λαοθάλασσα δεν είναι οι λόγοι του Διδασκάλου ούτε η ζωή της αγάπης και της ταπεινώσεως που ήλθε να κηρύξει, αλλά η αυτόματη λύση των προβλημάτων του, το χόρτασμά τους με τον άρτο, η απαλλαγή τους από τις αρρώστιες, τις δυστυχίες και τον θάνατο, η απελευθέρωσή τους από την ρωμαϊκή κυριαρχία. Τέτοιο βασιλιά επιθυμούν και ως τέτοιο υποδέχονται τον Χριστό.

Αυτές τους οι προσδοκίες από αύριο κιόλας θα διαψευστούν, που ο Ιησούς θ' αρχίσει να καυτηριάζει την υποκρισία, την φιλαυτία, την αδιαλλαξία, την αδιαφορία τους για τον πλησίον, την έλλειψη επιμέλειας για τον έσω άνθρωπο, και θα τους προτρέψει να κοπιάσουν για να γίνουν κληρονόμοι της επουράνιας Βασιλείας του Θεού. Θα λησμονηθεί το "ωσαννά" και ο ενθουσιασμός σταδιακά θα μεταστραφεί σε αποτρόπαια καταδίκη Εκείνου που τώρα υποδέχονται ως απεσταλμένο του Θεού, ως βασιλέα τους και σωτήρα τους!

Δυστυχώς, αυτό το πνεύμα της αναζήτησης ενός "εύκολου" θεού, που θα μας παρέχει αυτόματες λύσεις στα καθημερινά μας προβλήματα, που θα μας γλιτώνει από τις δυσκολίες και τις κακοτοπιές και θα μας ανεβάζει την ψυχολογία, επικρατεί και σήμερα σε πολλούς. Νομίζουμε ότι ένας "καλός" θεός είναι ικανός να εξαλείψει κάθε κακό, ακόμα και τον πόλεμο που ταλαιπωρεί τους λαούς… ξεχνάμε όμως ότι αυτό δεν είναι αποτέλεσμα της δύναμης του Θεού, αλλά της δικής μας ελευθερίας, που έχει την ευκαιρία ανά πάσα στιγμή να επιλέγει ανάμεσα σε δύο δρόμους, της αρετής και της κακίας, της αγάπης και του εγωισμού.

Τρέχουμε όπου ακούσουμε κάποιο "θαύμα", ξοδεύουμε χρόνο και χρήμα για να επισκεφτούμε άγιους γεροντάδες, χωρίς να επικεντρώνουμε την προσοχή μας στο εσωτερικό της καρδιάς μας, χωρίς πραγματικά να αγωνιζόμαστε για την πνευματική μας ειρήνευση και αποκατάσταση "εις το αρχαίον κάλλος".

Ο Χριστός δεν μας υποσχέθηκε επίγειες χαρές και απολαύσεις ούτε λύση των προβλημάτων ούτε απαλλαγή από τις θλίψεις. Μας υποσχέθηκε την αιώνια Βασιλεία Του, που κατορθώνεται με κόπο, με αγώνα, με αυτοθυσία, με ταπείνωση, με αγάπη. Αν θέλουμε να μη γίνουμε σαν τον λαό που σήμερα Τον επευφημεί και αύριο θα Τον απορρίψει, οφείλουμε να στρέψουμε το βλέμμα μας επάνω μας, να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να πάρουμε τις αποφάσεις μας, να Τον ακολουθήσουμε ως γνήσιοι μαθητές και όχι σαν παρασυρόμενοι θαυμαστές…

19 Απριλίου 2008

ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ


ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ


Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ πάθους πιστούμενος,
ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστὲ ὁ Θεός·
ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες,
τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες,
σοὶ τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν·
Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις,
εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου.

"ΚΥΡΙΕ ΗΔΗ ΟΖΕΙ"

"Κυριε, ήδη όζει…"
Μέσα σ' ετούτες τις τρεις λέξεις περικλείεται όλη η θλίψη, το παράπονο και η απελπισία των αδελφών του Λαζάρου, της Μάρθας και της Μαρίας. Ο Ιησούς ζητά να ανοίξουν το μνήμα στο οποίο κείται ο φίλος Του Λάζαρος, μα όλοι είναι διστακτικοί: "Κύριε, ήδη όζει". Η θλίψη έχει καταβάλλει τις δύο αδελφές, που παραπονιούνται, θα λέγαμε, για την αργοπορία του Ιησού: Κύριε, εάν ήσουνα εδώ, δεν θα πέθαινε ο αδελφός μας. Τώρα όμως είναι αργά, έχουν περάσει τέσσερις μέρες και "ήδη όζει", διότι έχει προχωρήσει η διαδικασία της αποσύνθεσης.

Αυτό ακριβώς ήθελε και ο Ιησούς, να αναστήσει όχι απλά ένα νεκρό, αλλά έναν πεθαμένο από μέρες, για να φανεί το μέγεθος της παντοδυναμίας Του, της Θεϊκής Του ιδιότητας, της εξουσίας Του πάνω στη ζωή και στο θάνατο, στην ύλη και στη φθορά. Αυτό το γεγονός της ανάστασης του Λαζάρου αποτελεί και το μεγαλύτερο θαύμα του Χριστού, αφού είναι ασύλληπτο για τα ανθρώπινα δεδομένα, ξεπερνώντας ακόμα και τον πιο ευφάνταστο νου.

Πολλοί κατά καιρούς θέλοντας να "απομυθοποιήσουν" το πρόσωπο του Ιησού έδωσαν τις προσωπικές τους ερμηνείες για το πώς έγιναν τα θαύματα. Ετούτο όμως υπερβαίνει την ανθρώπινη λογική, δεν χωρά "εξήγηση", ή το δεχόμαστε ή το απορρίπτουμε.

"Κύριε, ήδη όζει". Ακόμα και αυτοί που πίστευαν ότι είναι όντως ο Υιός του Θεού, δεν μπορούν να φανταστούν τι μέλλει να επακολουθήσει. Ο Χριστός απαντά με τρεις λέξεις: "Λάζαρε, δεύρο έξω" και με τον λόγο αυτό αντιστρέφει την πορεία της φθοράς του σώματος του νεκρού, το αποκαθιστά υγιές και το ζωοποιεί επαναφέροντας σε αυτό την ψυχή του φίλου Του.

Το μέγεθος του θαύματος, αλλά και η χρονική στιγμή που αυτό έγινε, λίγες ημέρες πριν το Πάθος, αποτελεί απόδειξη της Ανάστασης του Χριστού αλλά και της μελλούσης. Αυτός που μπόρεσε να αναστήσει τον Λάζαρο μπορεί αναμφίβολα να πράξει το ίδιο και στον εαυτό Του. Άρα η νέκρωση διά του σταυρού και η τριήμερη ταφή είναι γεγονότα που θα μπορούσε να αποφύγει, όμως πορεύεται σε αυτά εκουσίως, για να εκπληρώσει την επί της γης αποστολή Του. Από την άλλη μεριά, όπως με ένα Του λόγο ανέστησε τον φίλο Του, έτσι με ένα Του λόγο θα αναστήσει όλους τους ανθρώπους κατά την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας Του.

Το σημερινό γεγονός έχει παράλληλα και άλλες προεκτάσεις. Στο πρόσωπο του Λαζάρου μπορούμε να δούμε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Όπως εκείνος, μακριά από τον Χριστό, ασθενούσε βαρέως, έτσι κι εμείς, αποκομμένοι από την ζωοποιό χάρη Του, ασθενούμε πνευματικά και καταβεβλημένοι από την αμαρτία νεκρωνόμαστε. Το μνήμα είναι η εξωτερική εικόνα που έχουμε κατασκευάσει για τον εαυτό μας, το κοινωνικό μας προφίλ, τα στερεότυπα που διέπουν την καθημερινή μας ζωή, κρύβοντας επιμελώς την εσωτερική σήψη και δυσωδία.

Το ευτυχές είναι ότι ο Χριστός, από την υπέρμετρη αγάπη Του, έρχεται από μόνος Του προς εμάς για να μας καλέσει όπως εκάλεσε τον Λάζαρο, λέγοντάς μας απλά: "Δεύρο έξω"! Είναι Εκείνος που και φέτος θα σταυρωθεί και θα ταφεί και θα αναστηθεί για τις δικές μας αμαρτίες, του καθενός ξεχωριστά και όλων μαζί. Είναι Εκείνος που ανασταίνει όχι μόνο το σώμα, αλλά κυρίως τον πνευματικό κόσμο του ανθρώπου, και φέρνει την πνοή της ελπίδας σε όλους εμάς, που συχνά κουρασμένοι αναλογιζόμαστε "Κύριε, ήδη όζει"…

8 Απριλίου 2008

ΑΝΟΙΞΗ


ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
(ΜΥΘΟΙ – ΣΥΜΒΟΛΑ – ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ)

Η εναλλαγή των εποχών

Η γη όπως ξέρουμε κάνει δύο σημαντικές κινήσεις, μία περιφορά γύρω από τον ήλιο (ετήσιος κύκλος) και μία περιστροφή γύρω από τον εαυτό της (ημερήσιος κύκλος). Ο συνδυασμός αυτών των κινήσεων είναι που δημιουργεί τις 4 εποχές.

Οι πύλες για την είσοδο της γης στις διαφορετικές εποχές, είναι οι ισημερίες της Άνοιξης και του Φθινοπώρου και τα ηλιοστάσια του Χειμώνα και του Καλοκαιριού.

Τον ερχομό της Άνοιξης σηματοδοτεί η εαρινή ισημερία. Οι παραδόσεις λένε ότι η γη ήταν κάποτε ξαπλωμένη ότι δεν υπήρχαν οι 4 εποχές, ότι στο ένα ημισφαίριο ήταν πάντα καλοκαίρι και στο άλλο πάντα χειμώνας. Κάποια στιγμή μεταξύ Μύθου και πραγματικότητας, ο άξονας της γης καθετοποιήθηκε και από τότε ξεκίνησε η εναλλαγή των εποχών, τότε ξεκίνησε ο χρόνος να είναι κυκλικός, να υπάρχει ο θάνατος και η αναγέννηση της φύσης.

Μύθοι- Σύμβολα- Παραδόσεις

Πάντα οι γιορτές τις άνοιξης σε όλους τους πολιτισμούς ήταν γιορτές χαράς, ανανέωσης με κίνηση, με χορό, με τραγούδια. Υπάρχουν λουλούδια παντού και στολίδια στους ανθρώπους και στα σπίτια, υπάρχει πλούσιο ποτό και φαγητό και ασυγκράτητη χαρά, γιατί ένας νέος κύκλος θα ξεκινήσει.

Εξάλλου παραδοσιακά οι χοροί που χορεύονται στις γιορτές της Άνοιξης είναι κυκλικοί ή μάλλον σπειροειδείς σε έναν ρυθμό Βαλς.

Ορισμένες χώρες της Ευρώπης διατηρούν ακόμα παραδόσεις, όπου οι νέοι ενωμένοι σε μία σειρά χορεύουν στα δάση περνώντας ανάμεσα από τα δέντρα και έπειτα κατεβαίνουν στην πλατεία του χωριού και συνεχίζουν να χορεύουν σε κύκλο.

Θεοί και γιορτές της Άνοιξης

Πολλοί μύθοι της Άνοιξης σχετίζονται με τον θάνατο και την ανάσταση κάποιου θεού.

Υπάρχουν κυρίως δύο τρόποι με τους οποίους οι θεοί πεθαίνουν την άνοιξη:

1. Με διαμελισμό συνήθως σε 14 ή σε 7 κομμάτια, όπως στην περίπτωση του Διόνυσου Ζαγρέα στην Ελλάδα και του Όσιρι στην Αίγυπτο.

Ο διαμελισμός συμβολίζει την ανάγκη για εξάπλωση της πνευματικής ουσίας του θεού, αλλά και των διδασκαλιών. Ακριβώς τον ίδιο συμβολισμό συναντάμε στο μυστήριο της θείας κοινωνίας, που υπάρχει σε διάφορες θρησκείες, όπου μοιράζεται στους πιστούς κρασί και ψωμί, συμβολίζοντας το σώμα και το αίμα του θεού. Επίσης ο θάνατος του αρνιού και ο διαμελισμός του για φαγωθεί συμβολίζει ακριβώς το ίδιο πράγμα. Το αρνί αποτελεί ένα κατεξοχήν μυθικό σύμβολο, με την έννοια της αθωότητας και της αγνότητας κυρίως σε πνευματικό επίπεδο, έτσι με τον διαμελισμό του επιτρέπει στους ανθρώπους την επικοινωνία με την αγνότητα αυτή.

2. Με σταύρωση ή κάρφωμα σ’ ένα δέντρο.

Ο σταυρός είναι επίσης ένα πανάρχαιο σύμβολο, που δεν έχει λείψει από καμία εποχή και κανένα λαό. Αποτελείται από δύο διασταυρωμένα ξύλα: ένα κάθετο που συμβολίζει τον πνευματικό κόσμο και ένα οριζόντιο που συμβολίζει τον υλικό κόσμο. Έτσι αποτελεί την εναρμόνιση των αντιθέτων αλλά και συμπληρωματικών στοιχείων που αποτελούν τον εκδηλωμένο κόσμο.

Το δέντρο έχει τον ίδιο συμβολισμό με τον σταυρό, εδώ το ιερό, το πνευματικό στοιχείο αντιπροσωπεύεται στα κλαδιά, που βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο του δέντρου, ενώ οι ρίζες του είναι το χθόνιο στοιχείο, ο κόσμος των νεκρών. Ο κορμός του δέντρου συμβολίζει τον εκδηλωμένο κόσμο, τον κόσμο των ανθρώπων.

Σε όλους τους πολιτισμούς υπήρχε πάντοτε ένας θεός μία θεά ή ένα ζευγάρι θεών, που χαρακτήριζαν την άνοιξη. Ήταν οι θεοί που έφερναν την γονιμότητα, την ανανέωση, την βλάστηση, την νιότη και τον έρωτα.

Στους Ρωμαίους συναντάμε τη θεά Φλώρα (ή Χλωρίδα). Η θεά της Άνοιξης έκανε τα λουλούδια να ανθίζουν και τους αγρούς να καρποφορούν. Στην αρχή του Μαΐου διοργάνωναν τα Φλωράλια, γιορτή προς τιμήν της Θεάς, που χάριζε στους ανθρώπους και στη φύση την άνθηση, την νιότη και τον έρωτα.

Στους Φινλανδούς υπήρχε ένα θεϊκό ζευγάρι ο Ράουμ και η Ούκκο που κάθε χρόνο την άνοιξη γιόρταζαν τον ιερό τους γάμο, μετά από τον οποίο καρποφορούσαν οι αγροί. Το χειμώνα οι σκοτεινές δυνάμεις τους χώριζαν και την άνοιξη έσμιγαν ξανά.

Στην αρχαία Ελλάδα η εναλλαγή των εποχών του χρόνου σχετιζόταν με τον μύθο της αρπαγής της Περσεφόνης. Ο Άδης έκλεψε την Περσεφόνη για να την κάνει σύζυγό του. Η Δήμητρα όμως μαράζωνε από την θλίψη της και έψαχνε παντού την κόρη της, μαζί της όμως μαράζωνε και η φύση, πενθούσε μαζί της. Όταν κατάλαβε ότι η Περσεφόνη είναι στον Άδη την διεκδίκησε, όμως ο Άδης δεν ήταν διατεθειμένος να την αφήσει. Έτσι ο Δίας αποφάσισε η Περσεφόνη μισό χρόνο να μένει με τον Άδη στον κάτω κόσμο (Φθινόπωρο – Χειμώνας) και μισό χρόνο να επιστρέφει στη μητέρα της στον επάνω κόσμο (Άνοιξη – Καλοκαίρι).

Το αρχαίο ελληνικό ημερολόγιο, διέφερε λίγο από το σύγχρονο, τόσο ως προς την ονομασία των μηνών όσο και ως προς τις ημερομηνίες. Οι μήνες που κατά προσέγγιση αντιστοιχούν στους δικούς μας Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο, είναι οι Ανθεστηρίων, Ελαφηβολιών και Μουνηχιών.

Στον μήνα Ανθεστηρίων τελούνταν τα Ανθεστήρια προς τιμήν του θεού Διόνυσου. Ήταν μία πολύ σημαντική γιορτή που έχει φτάσει και ως τις μέρες μας ως Αποκριές. Τα Ανθεστήρια κρατούσαν 3 μέρες και κατά την διάρκειά τους γινόταν διαγωνισμοί οινοποσίας, πομπές του αγάλματος του Διόνυσου και η αθυροστομία καθώς και οτιδήποτε τρελό είχαν την τιμητική τους, παράλληλα όμως γινόταν και παραστάσεις μυητικού θεάτρου. Συγκεκριμένα την πρώτη μέρα γιόρταζαν τα Πιθοίγια, τότε άνοιγαν όλοι τα πιθάρια τους για να δοκιμάσουν όλοι για πρώτη φορά τη νέα σοδειά. Την δεύτερη μέρα γιόρταζαν τις χοές, έτσι λέγονταν τα πήλινα δοχεία που κρατούσαν όλοι, ήταν η μέρα της πομπής του αγάλματος του Διόνυσου. Την τρίτη μέρα γιόρταζαν οι Χύτροι, μέρα αφιερωμένη στους νεκρούς, που τους τιμούσαν βράζοντας για τις ψυχές τους διάφορους σπόρους και όσπρια.

Στο μήνα Ελαφηβολιών, γιορτάζονταν και τα Αδώνια ή «οι κήποι του Άδωνι» προς τιμή του Άδωνη και της Αφροδίτης. Η γιορτή κρατούσε 2 μέρες. Η πρώτη μέρα ονομάζονταν «αφανισμός» και θρηνούσαν τον θάνατο του Άδωνι, ενώ η δεύτερη μέρα ονομάζονταν «εύρεσις» και γιόρταζαν την ανάστασή του. Ο Άδωνις συμβόλιζε τη φύση, τη βλάστηση. Με τον θάνατό του δηλώνονταν η εξαφάνιση της βλάστησης από το κρύο του χειμώνα και με την ανάσταση η αναγέννηση της φύσης της άνοιξης.

Έθιμα – Παραδόσεις

Υπάρχουν πολλά έθιμα που σχετίζονται με τον ερχομό της Άνοιξης και σκοπό έχουν την εκδίωξη του χειμώνα, που συνήθως σχετίζεται με το «κακό», ώστε να μπορέσει να λάμψει το «νέο φως» της Άνοιξης. Επίσης σημαντικό είναι εκείνη την περίοδο να τιμώνται και έτσι να εξευμενίζονται οι νεκροί, οι οποίοι θεωρείται ότι υποβοηθούν την καρποφορία της γης.

Την πρώτη μέρα του Μάρτη, για να αποτραπεί η βλαβερή επίδραση του ήλιου, τα παιδιά φορούν «μάρτη», στον καρπό του χεριού ή στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού. Είναι ένα βραχιόλι φτιαγμένο από κλωστή άσπρη – κόκκινη ή χρυσή. Για να φορτιστεί ενεργειακά το κρεμούν τη νύχτα σε μία τριανταφυλλιά και όταν έρθει η βραδιά της Ανάστασης ή όταν πρωτοδούν χελιδόνι το κρεμούν πάλι σε μία τριανταφυλλιά για να αποκτήσουν το χρώμα της. Διάφοροι μελετητές λένε ότι αυτό σχετίζεται με την «Κρόκη», που οι μύστες των Ελευσίνιων μυστηρίων έδεναν στο δεξί χέρι και στο αριστερό πόδι.

Άλλο έθιμο της 1ης Μαρτίου είναι η ψευδολογία που υπάρχει και την 1η Απριλίου. Είναι σύμβολο της ανοιξιάτικης πάλης και του ξεγελάσματος των βλαπτικών δυνάμεων, που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον ερχομό της Άνοιξης και την αναγέννηση της φύσης.

Επίσης τα σπίτια καθαρίζονται καλά και σπάζουν στην πόρτα κάποιο πήλινο αγγείο, για να διώξουν το χειμώνα και τις σκοτεινές δυνάμεις. Ενώ πολύ σημαντικό είναι να μπει στο σπίτι η πρωινή δροσιά του Μάρτη. Γι’ αυτό οι νοικοκυρές, βγαίνουν το ξημέρωμα και κόβουν ένα κλαδί ή σπαρτά που είναι γεμάτα μ’ αυτή την πρωινή δροσιά και ραντίζουν όλο το σπίτι

Πολλά είναι και τα έθιμα του Πάσχα. Στη Λέσβο, τη Θράκη, τη Σκύρο, την Κρήτη, την Κύπρο κ.α. υπάρχουν έθιμα που αναπαριστούν την ανάσταση του Λαζάρου, συνδεμένα με την πάλη ανάμεσα στο Χειμώνα και την Άνοιξη.

Την Κυριακή των Βαϊων παιδιά περιφέρουν στους δρόμους τα Βάγια που θεωρείται ότι έχουν γονιμοποιητική, θεραπευτική και αποτρεπτική κάθε κακού δύναμη. Κάτι ανάλογο γινόταν και στην αρχαία Ελλάδα με την «ειρεσιώνη», ένα κλαδί με καρπούς που περιέφεραν τα παιδιά κατά την διάρκεια των ανοιξιάτικων γιορτών.

Τα κόκκινα αυγά, κοσμογονικό σύμβολο, συνδέονται με τον τάφο απ’ όπου ξεπηδά η ζωή –αναγέννηση-. Τα αυγά συμβολίζουν την αναγέννηση γιατί γεννιούνται δύο φορές μία σαν αυγό και μία σαν πουλί.

Το φως της Ανάστασης έχει όλα τα χαρακτηριστικά της «νέας φωτιάς». Μ’ αυτό ανανεώνεται η φωτιά στο καντήλι και στο τζάκι και έχει δύναμη γονιμοποιητική και αποτρεπτική. Σε πολλές περιοχές μάλιστα ανάβουν φωτιές την μεγάλη εβδομάδα και την Κυριακή του Πάσχα, όπου καίνε άλλοτε τον Μάρτη και άλλοτε τον Ιούδα. Αυτές οι φωτιές σχετίζονται και με την εαρινή ισημερία. Με τις ανοιξιάτικες γιορτές συνδέεται και η μέρα του Αγ. Γεωργίου. Την ημέρα αυτή γίνεται περιφορά της εικόνας, σφάζονται αρνιά, διοργανώνονται αγώνες δρόμου, ιπποδρομίες καθώς και χοροί και τραγούδια.

Μύθος- Τελετή- Μύηση

Βλέπουμε λοιπόν πως σε όλους τους πολιτισμούς σε όλους τους λαούς, υπήρχε αυτή η ανάγκη να γίνονται γιορτές σε ορισμένες στιγμές του χρόνου, που σχετίζονταν με μύθους. Κάθε χρόνο γιορταζόταν οι ίδιες, δείχνοντας την κυκλική εναλλαγή του χρόνου, από τότε που ο άνθρωπος κατάλαβε τι σημαίνει νύχτα και ημέρα, τι σημαίνει θάνατος και ζωή, τι σημαίνει χειμώνας και άνοιξη. Ποιος ήταν όμως ο βαθύτερος σκοπός των εορτών αυτών; ήταν η βίωση μιας στιγμής που ξεπερνάει τον φθαρτό χρόνο και η επιστροφή στο μυθικό χρόνο, μιας στιγμής πιο πνευματικής που αγγίζει τα όρια του ιερού, μιας στιγμής που θα μας κάνει να μεγαλώσουμε να υψωθούμε προς τον ουρανό, να πλησιάσουμε προς το ανώτερο προς το πιο πνευματικό μας μέρος.

Αυτό στους παραδοσιακούς πολιτισμούς αυτό γινόταν με βίωση, μέσω του τρίπτυχου, μύθος-τελετή-μύηση.

Μύθος είναι ένα σύνολο συμβολισμών μιας πράξης που κάποτε έγινε…στην αρχή των χρόνων, στην αρχή της δημιουργίας. Σαν τέτοια δεν αποτελεί αναγκαστικά ιστορικό γεγονός, εν αρχή είναι ο μύθος, ο οποίος έπειτα μπορεί να δώσει την έμπνευση και για ιστορική επαλήθευση.

Ο Μύθος είναι λοιπόν, μία συγκρότηση συμβόλων η αποκρυπτογράφηση των οποίων διδασκόταν μέσα σε μυητικά κέντρα από δάσκαλο σε μαθητή.

Εξάλλου, σύμφωνα και με την επιστήμη της σύγχρονης ψυχολογίας, τα σύμβολα αυτά είναι τόσο αρχέγονα και αιώνια, που βρίσκονται βαθιά χαραγμένα σε κάθε ανθρώπινη συνείδηση.

Η τελετή είναι το τυπικό, που επαναλαμβάνει, αναπαριστά σε πράξη το Μύθο. Είναι ένα είδος θεάτρου, που επιτρέπει στον άνθρωπο, να βγει από τα στενά όρια του χρόνου,και για μια στιγμή να γίνει πρωταγωνιστής στο Μύθο.

Η μύηση είναι η βίωση του μύθου- όπως έχει ορίσει και ο Μιρσέα Ελιάντ- το να καταφέρει ο άνθρωπος ως πρωταγωνιστής στο μύθο κατά την διάρκεια της τελετής, να φτάσει στην ουσία του μύθου και να τη βιώσει. Μ’ αυτόν τον τρόπο η συνείδηση περνά από ένα επίπεδο κατώτερο σε ένα άλλο ανώτερο.

Ο άνθρωπος στους αρχαίους παραδοσιακούς πολιτισμούς, δεν γιόρταζε τόσο την αναγέννηση της φύσης, όσο το ότι υπάρχει ξανά ζωή στα ουράνια επίπεδα, με την Ανάσταση του Θεού. Ας αφήσουμε και εμείς τον ήλιο της άνοιξης να αναστηθεί πραγματικά μέσα μας, ας βιώσουμε το μύθο και όταν ανάψουμε την λαμπάδα μας με το «Νέο Φως», ας πετάξουμε ότι υπάρχει μέσα μας μουχλιασμένο από το χειμώνα και ας αφήσουμε να αναστηθεί ο νέος, καλύτερος εαυτός μας. Ας αναγεννηθούμε!