15 Μαρτίου 2009

"Ελγίνου" μάρμαρα

ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Κική Δημουλά "Έρεβος"

(Ελγίνου μάρμαρα)

Στην ψυχρή του Μουσείου αίθουσα

την κλεμμένη, ωραία, κοιτώ

μοναχή Καρυάτιδα.

Το σκοτεινό γλυκύ της βλέμμα

επίμονα εστραμμένο έχει

στο σφριγηλό του Διονύσου σώμα

(σε στάση ηδυπαθείας σμιλευμένο)

που δυό βήματα μόνον απέχει.

Το βλέμμα το δικό του έχει πέσει

στη δυνατή της κόρης μέση.

Πολυετές ειδύλλιον υποπτεύομαι

τους δυό αυτούς να 'χει ενώσει.

Κι έτσι, όταν το βράδυ η αίθουσα αδειάζει

απ' τους πολλούς, τους θορυβώδεις επισκέπτες,

τον Διόνυσο φαντάζομαι

προσεκτικά απ' τη θέση του να εγείρεται

των διπλανών γλυπτών και αγαλμάτων

την υποψία μην κινήσει

κι όλος παλμό να σύρεται

τη συστολή της Καρυάτιδας

με οίνον και με χάδια να λυγίσει.

Δεν αποκλείεται όμως έξω να 'χω πέσει.

Μιάν άλλη σχέση ίσως να τους δένει

πιο δυνατή, πιο πονεμένη:

Τις χειμωνιάτικες βραδιές

και τις εξαίσιες του Αυγούστου νύχτες

τους βλέπω,

απ' τα ψηλά να κατεβαίνουν βάθρα τους,

της μέρας αποβάλλοντας το τυπικό τους ύφος,

με νοσταλγίας στεναγμούς και δάκρυα

τους Παρθενώνες και τα Ερεχθεία που στερήθηκαν

στη μνήμη τους με πάθος ν' ανεγείρουν.

Είπε ο Dupre:

"Σφίγγεται η καρδιά μου όταν αναλογίζομαι ότι πριν από εκατόν πενήντα χρόνια και λιγότερο, το θαύμα αυτό της αρχιτεκτονικής ήταν ανέπαφο και ότι μια οβίδα των Βενετών άνοιξε το πρώτο ρήγμα. Κατέστρεψαν τόσα πολλά στον Παρθενώνα, αφαίρεσαν τόσα έργα, έσπασαν τόσα μέλη του, που νομίζει κανείς ότι βρίσκεται σε λατομείο.......

Βέβηλα χέρια έχουν αφαιρέσει μέρος των γλυπτών που το υποβάσταζαν. Δεν σώθηκε ούτε το Πανδρόσειο : μία από τις Καρυάτιδες, που χρησιμεύουν ως στήριγμα της στοάς, αρπάχτηκε από τον λόρδο Ελγιν. Οι Ελληνες, με τη ζωηρή φαντασία τους, λένε ότι τη νύχτα ακούγονται βόγγοι και ότι οι αδελφές της, που μαζί τους έμεινε επί αιώνες, θρηνούν τον χωρισμό τους"

Παράδοση:

Στην λαϊκή παράδοση οι Κόρες αναφέρονται ως "οι μαρμαρωμένες βασιλοπούλες" και οι κάτοικοι του Κάστρου λέγανε πως από τότε που ο Ελγιν άρπαξε την αδελφή τους, οι υπόλοιπες Κόρες (Καρυάτιδες) θρηνούν κάθε βράδυ και πως ο θρήνος που ακούγεται είναι το κλάμα για την αρπαγή της αδελφής τους.
Από τότε οι Καρυάτιδες περιμένουν την επιστροφή της κλεμμένης αδελφή τους .
Πριν από χρόνια είχε χαθεί άλλη μιά Καρυάτιδα η οποία βρέθηκε κάποια στιγμή κατεστραμμένη.Με την βοήθεια έμπειρων γλυπτών αποκατστάθηκαν η κεφαλή και το κάτω μέρος του κορμού της κατά τα έτη 1845-1847 και σήμερα βρίσκεται μαζί με τις αδελφές της.

Η θέση της κλεμμένης Καρυάτιδας παραμένει κενή στο
Νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Οι υπόλοιπες Κόρες στέκουν σιωπηλές μα είναι βέβαιες,πως κάποια μέρα η Κόρη (Καρυάτιδα) θα φύγει από το Βρετανικό Μουσείο όπου βρίσκεται φυλακισμένη για νάρθει πάλι πίσω στην Ελλάδα να ξαναβρεθεί με τις αδελφές της.

Ο Βύρων στο ποίημά του
"Η κατάρα της Αθηνάς"
παριστάνει την Παλλάδα να αναφωνεί τα παρακάτω λόγια :

"O Αλλάριχος κι ο Ελγίνος μ' έχουν άγρια συλήσει.....
Ο Αλλάριχος τα πάντα είχε αγρίως καταστρέψει
με το δίκιο του πολέμου.
Μα ο Ελγίνος για να κλέψη
όσα οι βάρβαροι αφήσαν, που απ΄ό,τι εκείνος
είναι βάρβαρος , εκείνοι ήτανε πιο λίγο
Γιατί τόκανε ο Eλγίνος ;"

Αλήθεια..γιατί?

Σε επιστολή της 24/25 Μαίου 1802 η σύζυγος του Eλγιν έγραφε :
"Για τα υπόλοιπα που ήθελες από την Ακρόπολη, είναι εντελώς αδύνατο πριν να επιστρέψεις. Ο Luisieri λέει πως ...ο πλοίαρχος Leicy ήταν εντελώς αντίθετος σε αυτό : δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να κατέβουν τα μάρμαρα από την Ακρόπολη-μετά όμως έγινε φανατικότερος απ' όλους και ευχήθηκε να πάρεις μαζί σου ολόκληρο το ναό με τις Κάρυς - πως τις λένε, τέλος πάντων;-, εκεί που είναι τα αγάλματα των γυναικών"

(Hugh Tregaskis, "Beyond the Grand Tour",1979)


.....Ελπίζω και εύχομαι να έρθει η πολυπόθητη αυτη στιγμή που οι έξι αδελφές θα ξανανταμώσουν..

19 σχόλια :

  1. Υπήρξε κάποτε μιά γυναίκα,ΕΛΛΗΝΙΔΑ,με κεφαλαία γράμματα,πού ορθωσε φωνή σε αυτή τη κλοπή του έλγιν(με μικρά γράμματα).
    Κάποιοι τότε γέλασαν και κορόϊδεψαν μπορώ να πώ με την απαίτηση αυτή,όμως όσο περνούσαν τα χρόνια η φωνή αυτή γιγαντώθηκε και πολλαπλασιάστικε ανά τον κόσμο.
    Το όνομα της ΕΛΛΗΝΙΔΟΣ,πασίγνωστο,είναι η αείμνηστος Μελίνα Μερκούρη,πού κάποιοι κάποτε είχαν το θράσσος να της αφαιρέσουν ακόμα και την υπηκοότητα!!
    Νά γιατί η Ελλάδα σήμερα είναι φτωχή απο φωνές και προσωπικότητες σαν της Μελίνας,και όσοι ακόμη έχουν απομείνει,στέκουν αφωνοι με τα τεκτενόμενα γύρω μας.
    Είθε λοιπόν τα ΚΛΕΜΕΝΑ να επιστρέψουν στη γή πού ανήκουν,γιατί Ελλάδα δεν είναι το σημερινό κράτος των γραικύλων..
    Ελλάδα και Έλληνες όπου γής,όπου πολιτισμός,οι την ταύτης παιδείαν κατέχοντες.
    Καλό απόγευμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η Μελίνα Μερκούρη προς στις Βρετανικές Αρχές: «…πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας. Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας…».

    Έλεγε επίσης: «…ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ…».

    Εκείνο που αγαπώ περισσότερο στον κόσμο είναι η Ελλάδα.. Γεννήθηκα Ελληνίδα!!

    Μελίνα Μερκούρη

    Δεν χρειάζεται να πω κάτι άλλο Νάντια..κάνω την ίδια ευχή με σένα..να επιστρέψουν τα ΚΛΕΜΕΝΑ πίσω στη γη που ανήκουν..στην Ελλάδα!!

    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. όσα χρόνια κιαν κράτάνε οι άγγλοι τα μάρμαρα το πνέυμα της ξενητεμένης αδερφής καρυατιδας θα είναι εκεί στην ακρόπολη
    που ξέρουν οι άγγλοι απο πολιτισμό να εκτιμήσουν την αξία του παρθενώνα
    καλό ξημέρωμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ελπιζω να την παρουμε καπια στηγμη να την παρουμε πισω...

    σκεφτομε αθελαμου πασα χαθηκαν ακομα απο ...τους βυζαντινους....καλο ξημερωμα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Eτσι Γιάννη..πάντα εκεί θα είναι,αθάνατο στους αιώνες!!

    Καλή εβδμάδα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πάλι με χρόνους μα καιρούς..

    Μακάρι Γρηγόρη..οι αδελφές της, την περιμένουν..και όχι μόνο αυτή, αλλά και όλα όσα βρίσκονται σε ξένα χέρια!

    Καλή εβδομάδα Γρηγόρη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αυτο το κατεβατο δεν προλαβα να το διαβασω. Εγω περασα να πω οτι μου αρεσαν πολυ οι καινουριες σου πιτζαμουλες, ειναι πολυ καθαρες και περιποιημενες και ανοιγει ευκολα.....χωρις να περιμενω εναν αιωνα :)

    Φιλακιαααααα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΟΥ.ΜΑΚΑΡΙ ΚΑΠΟΤΕ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΑΥΤΗ Η ΚΟΡΗ.ΕΔΩ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Xαχαχα..οχι που θα το διάβαζες!!
    Μόνο για έναν λόγο σε απαλλάσω απο αυτό το κατεβατό..μόνον για έναν λόγο! :)
    Αν και είμαι σίγουρη ότι θα σου αρέσει αν τελικά το διαβάσεις..όταν ξεκίνησα να φτιάχνω την ανάρτηση μόνο το ποίημα της Δημουλά είχα κατά νού..μετά μου ήρθε η εμπνευση για τα υπόλοιπα.

    Eπιτέλους ανοίγει εύκολα ε?..Ντιντίκα μου είδες τι καθαρές πυζαμούλες?

    Ένα γλυκό φιλί για σένα,ένα απαλό χάδι για 'κείνο!!
    xxxxxxxxx ;))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ευχαριστώ Σκρουτζάκο μου..

    Όλοι οι Ελληνες την ίδια ευχή κάνουμε μικρούλη..και ας είναι κοντά αυτη η μέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Καρυάτιδες, ή η ηθελημένη απροσεξία του γλύπτη που φανέρωσε τα όσα οι ραβδώσεις στους κίονες σήμαιναν... Ύμνος στις γυναίκες που κρατούν το βάρος του θριγκού, μιας μητριαρχικής κοινωνίας που χάνεται στα βάθη των χιλιετιών...

    Για τον Έλγιν? Έμεινε κι αυτός στην ιστορία, σαφώς. Απλά όχι στη σελίδα και στο κεφάλαιο που θα ήθελε...

    Αλλά για το αν πρέπει να επιστρέψουν ή όχι οι μετόπες του Παρθενώνα, η απάντησή μου δε θ' αρέσει... Δεν έχουμε κράτος και πολίτες που γνωρίζουν την αξία των όσων απέμειναν κονιορτοποιημένα να κραυγάζουν. Οπότε ας μείνουν εκεί. Καλύτερα τα προσέχουν οι ξένοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Το διαβασα....οχι για να μη λες :):):)

    Και μου αρεσε πολυ η αναρτηση...κι εχω την ιδια ευχη με σενα, θα ερθει ο καιρος που θα επιστραφουν ολα. Τα παντα ειναι δανεικα σ' αυτο τον κοσμο αλλωστε!

    Καλο απογευμα φιλεναδα!

    xxxx

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Eμεινε στην ιστορία..και σίγουρα δεν θα του αρέσει καθόλου η συγκεκριμένη ιστορία Naxion..

    Tωρα αν πρέπει να γυρίσουν η όχι,πιστεύω ότι άσχετα με το αν είμαστε άξιοι η όχι,η θέση τους είναι εδώ!..είναι η κληρονομιά μας,ο πολιτισμός μας..η Ελλάδα!

    Καλό βράδυ :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Το ήξερα ότι θα επέστρεφες..και ότι θα έβρισκες όμορφο το κείμενο :)

    Nαί,δανεικά είναι όλα!!

    Καλό ξημέρωμα όμορφη..

    xxxxxxxxx

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος17/3/09, 6:46 π.μ.

    Την ίδια ευχή εκφράζουμε όλοι όσοι ακόμα τιμούμε και θυμόμαστε την Ιστορία γιατί δυστυχώς η φρενίτιδα του σήμερα και η ταχύτητα του αύριο έχουν κάνει πολλούς να την ξεχάσουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Έτσι είναι δυστυχώς Πανδώρα μου,και λυπάμαι πολύ γι'αυτό..αλλά ευτυχώς η Ελπίδα έμεινε σε 'κείνο το κουτί..και εμείς δεν θα πάψουμε να Ελπίζουμε και να ευχόμαστε στην επιστροφή της Ιστορίας μας, διότι αυτα που με τόση Βαρβαρότητα Έκλεψαν είναι η Ιστορία μας!

    Καλή σου μέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. " Τυφλά είναι τα μάτια που δε χύνουν δάκρυα βλέποντας, Ω, Ελλάς αγαπημένη, τα ιερά σου μάρμαρα να αρπάζονται από βλάσφημα Εγγλέζικα χέρια που έχουν ξαναπληγώσει την πονεμένη σου καρδιά και αρπάξει τους θεούς σου, τους θεούς που μισούν το απαίσιο κλίμα της Αγγλίας." Λόρδος Βύρωνας "

    Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας", έλεγε η τελευτάια Ελληνίδα Θεα , η ΜΕΛΙΝΑ.. "Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας".
    Και " Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λεω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ".


    Αξίζει να ρίξεις και μια ματιά εδω στην κινητοποίηση της Βρετανικης επιτροπής υποσττήριξης για την επιστροφή των μαρμάρων.

    Μακάρι καποτε να γινει πραγματικότητα το όραμα της Μελίνας μα και όλων μας...

    Αρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. "Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας".
    Και " Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λεω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ".

    ..λόγια μιας γυναίκας που έδωσε μάχη μα που δυστυχώς το όνειρο έμεινε όνειρο..άραγε εμείς λές να είμαστε πιο τυχεροί Αρη?..και να δούμε το όνειρο να γίνεται πραγματικότητα?

    Μακάρι..

    Θα περάσω να δω την κινητοποίηση της Βρετανικης επιτροπής,τώρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Ανώνυμος26/4/09, 11:42 μ.μ.

    Να βρίσω είναι το λιγότερο.
    Αυτο που κάνει το Λονδίνο είναι εξευτελιστικό.
    Τα μάρμαρα του Παρθενώνα δεν χαρίστικαν στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά κλάπηκαν από εμάς και κατέληξαν εκεί.
    Πρέπει να γυρίσουν.
    Θέλουν να το παίξουν πολιτισμένες οι πουστάρες;
    Να μια ιδέα για το Βρετανικό Μουσείο:
    να μας δώσει πίσω τα μάρμαρα και να φτιάξει μαρμάρινες κωλοτρυπίδες για εκθέματα.
    Νομίζω τους αντιπροσωπευει ως πολιτισμός.
    Άκου εκεί Έλγιν;
    Ξύλο που πήγε χαμένο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Κι είμαστε ακόμα ζωντανοί…
στη σκηνή,
σαν ροκ συγκρότημα…κι αν μας αντέξει το σκοινί…θα φανεί στο χειροκρότημα.